terminów gramatycznych online
brzmienie sposób wymawiania, dźwięk
Cytaty
P. Co to są Głoski Składane? (voyelles composées) O. Nic innego nie są tylko dwie albo kilka razem z tych Głosek a, e, i, o, u, złożone tylko w pisaniu, bo w wymawianiu mają tylko jedno brzmienie; tak: ea wymawia się jak a.
P. Proszę mi to przykładem objaśnić, co się rozumi przez łamanie Głosu? O. Kiedy wymawiam Głoskę a, jednostajny słychać głos, ztąd litera znacząca taki Głos, nazywa się właściwie Głoska (Voyelle), ale kiedy wymawiam ba, ca, da, i inne, słyszę insze brzmienie przydane do Głoski rożnym ruszeniem języka, zębow, warg, a takowe brzmienie (son) nazywa się właściwie Głosu Łamanie, to zaś wyrażają Brzmiące Litery.
Język składa się z wyrazów, wyrazy z brzmień w mowie. Brzmień tych oddanie, czyli wymawianie uskutecznia się przy pomocy następnych narzędź mowy: ust, płuc, języka, zębów, podniebienia i krtani za przewodnictwem żywego głosu nauczyciela wymawiać i czytać uczącego [...]. Brzmienia oddają się w piśmie postaciami, głoski zwanemi [...].
Om i on mające podobne brzmienie do ą, używamy tylko w wyrazach pochodzących z obcego nam języka.
W wyrazach: babka, łebkiem, żabka, grzybki, ząbki, grabki, słyszymy niby p, a mimo tego brzmienia, i mimo zasady pisania mocnych spółgłosek przy mocnych, a słabych przy słabych — napiszemy słabe b przy mocném b ze względu na wyraźnie brzmiące b w wyrazach: baba; łbem, żaba, grabie, grzyby, zęby [...].
Po spółgłoskach gardłowych k, g, i czasem nawet po ch, niezdolni jesteśmy wymówić grubego y tam nawet, gdzie ono z konieczności po nich następuje; ale wymawiamy zawsze tak, że to brzmienie dla ucha wyrównywa zupełnie brzmieniu samogłoski i.
Jeżeli oddajemy brzmienie wyrazu obcego, nieprzyswojonego, a wziętego z języka, który nie posługuje się alfabetem łacińskim, to należy oddać możliwie wiernie jego brzmienie z pomocą zasobu liter polskich.
Znak, który w piśmie oznacza jedną głoskę, nazywa się literą. [...]
Niektóre głoski, np. cz, dz ch, dzi (dź), wyrażamy w piśmie przez dwie, a nawet trzy złączone z sobą litery; zawsze jednak tworzą one jedną całość i mają jedno tylko brzmienie. Tak np. słowo czy składa się z trzech liter, a dwóch głosek.