Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska głoska

Język: polski
EJO 1999, 458 Definicja współczesna

Spółgłoski. Głoski, przy których wymawianiu występuje w obrębie jamy ustno-gardłowej przeszkoda (silne zwarcie lub silne zbliżenie narządów mowy), wskutek czego nie jest możliwy przepływ powietrza przez kanał głosowy bez zakłóceń.

Cytaty

Spółgłoski tak nazwane, że się nie same, ale spólnie tylko z jaką samogłoską wymówić dają: np.: b, p, w, f.

Powiedzieliśmy na początku §. 3, że spółgłoski dzielą się na pojedyńcze i podwójne czyli złożone. Złożone spółgłoski są: cz, dz, dź, ch, rz, sz, szcz.

[...] 1. Nie odmieniają się wcale tak samogłoski, jako téż spółgłoski, o których w następujących uwagach nad samogłoskami odmiennemi, żadnéj nie będzie wzmianki.

Spółgłoski są to takie głoski, przy których wymówieniu nie wystarczy samo ust otworzenie i głosu z piersi wydobycie, lecz potrzeba jeszcze koniecznie pomocy jednego z pomiędzy narzędzi mownych. Narzędzia mowne, których przy wymawianiu spółgłosek do pomocy używamy, są: gardło czyli krtań, język, podniebienie, zęby i wargi.

Spółgłoski są następujące: b, b(i), c, cz, ć, d, dz, dź, dż, f, f(i), g, h, ch, j, k, ł, l, m, m(i), n, ń, p, p(i), r, rz, s, sz, ś, t, w, w(i), z, ź, ż.

§ 10.Spółgłoski. Spółgłoski są to szmery, powstające w pewnych miejscach jamy ustnej podczas pędu powietrza i przy zbliżeniu się lub zetknięciu ruchomego narządu mowy z nieruchomym.