terminów gramatycznych online
iloczas długość głoski
Iloczas. Fonologicznie dystynktywne różnice czasu trwania segmentów fonologicznych. stanowiące podstawę opozycji fonemów długich i krótkich.
Cytaty
O jiloczasie (quantitas syllabarum) w ogóle, a w szczególności w językach polskim i starosloioiańskim. Tym wyrazem, utworu Kopczyńskiego, oznaczámy trwanie samogłoski saméj, lub okrytéj spółgłoskam i, np. a, na, nad i przez to samo trwanie zgłoski [...].
To twierdzenie, że w polskim i starosłowiańskim nie może być mowy obecnie o samogłoskach długich i krótkich, popierám jeszcze tym spostrzeżeniem, że języki, które dwójki kontrahowane przemieniają częstokroć w krótkie samogłoski, albo które pomimo jistnieniá samogłosek długich i krótkich dały przewágę w wymáwianiu nad jiloczasem przygłosowi, tj. akcentowi [...].
[...] Lecz może powiedzą: my dlá tego pozwálamy sobie gwáłcić zásady dwu języków, bo się obáwiámy, ażeby kto nie znający grecko-łacińskiego jiloczasu i akcentuacyji, czytając te cudzoziemskie wyrazy pisane ze samogłoską i przed ja, nie wymáwiał jich z akcentem na przedostatniéj zgłosce [...].
§ 35. Długość samogłosek. Samogłoski w języku polskim wymawiają się dzisiaj wszystkie z jednakową długością; dlatego niema w wyrazach zgłosek krótkich i długich, wszystkie pod względem iloczasu w języku polskim są sobie równe.
Zmiany głoskowe. Zmiany żywe i historyczne. Wymiany głoskowe (oboczności). Głoski oboczne. Głoska podstawowa i oboczna. Upodobnienie głoskowe (do przedniej głoski czyli wsteczne, do następnej głoski czyli postępowe, pod względem artykulacji krtani, pod względem miejsca artykulacji w jamie ustnej, pod względem stopnia rozwarcia narządów mowy). Stosunek chronologiczny zmian głoskowych. Wzdłużenie (samogłoski podstawowej). Stwardnienie i zmiękczenie spółgłosek. Iloczas. Samogłoski długie i krótkie. Dwugłoski. Półsamogłoski (mocne i słabe). Samogłoska e ruchome. Przestawka głosek.