terminów gramatycznych online
dwugłoska jotowa
Język: polski
Cytaty
Jeżeli po i następuje jaka inna samogłoska np. a, e, o itd., natenczas to i albo sobie w środek, pomiędzy siebie a owę drugą samogłoskę, przybiera j, albo też, gdzie to być może, samo się zamienia na j; np. bi-je, pi-je. [...] W ten sposób powstają dwugłoski: ja, je, jé, ji, jo, jó, ju, ją, ję; które nazywać będziemy jotowemi dwugłoskami (praejerirte Vocale).
Dwugłoski jotowe mają tę własność, że jeżeli następują po jakiéj spółgłosce, natenczas się j z tą spółgłoską zlewa i tonie w niéj niejako; wskutek czego powstaje z obydwóch jedno nowe brzmienie; np. kazi-e - kaźje - każe.
Spółgłoski płynne ł, r, i pokrewne im nosowe n, przybierają brzmienie miękkie: l, rz, ń, jeżeli po nich następuje jaka samogłoska miękka, albo też dwugłoska jotowa.
Oczywiście nie było żadnego powodu, ażeby i w takich wyrazach uważane być mogło ich zakończenie za samogł. ściągniętą (czyli długą i pochyloną); jotowa bowiem dwugłoska nie jest dyftongiem.
Często jotowa dwugłoska je w wymówieniu wydawać się może jakby zupełnie to samo, co (i)e (ѣ).