terminów gramatycznych online
spółgłoska słaba
Spółgłoski słabe. Spółgłoski wymawiane przy nieznacznym napięciu mięśni artykulacyjnych, stosunkowo niewielkim ciśnieniu supraglottalnym [...].
Cytaty
Spółgłoski [...] słabe d, z, g, h, b, w.
Chociaż spółgłoska słaba na końcu sylaby brzmi mocno, pielęgnuj ją, gdy ona w inném ugjęciu słowa się wykazuje.
Maszli wątpliwość, czy na końcu słowa spółgłoska mocna, czy słaba, przydłuż je o końcówkę lub narostek.
(согласныя буквы) [...] Spółgłoski, których jest trzydzieści pięć, dzielą się 1-od, na niekréskowane (безъ знаковъ) b, c, d, f, j, h, k, ł, l, m, n, r, s, t, w, z, ż; kréskowane (со знаками) b’, ć, f’, m’, ń, p’, ś, w’, ź tudzież dź; i podwójne (двойственныя) cz, ch, dz, dź, dż, rz, sz. 2re, na mocne (твердыя) i odpowiadające im słabe (мягкiя), oraz płynne (плавныя).
[...] Przez uderzenie na siebie nárzędzi mównych powstają spółgłoski chwilowe, które są albo słabemi, jeżeli nárzędziá mówne działają na siebie słabo: takiemi są: b, d, g, albo mocnemi, jeżeli narzędzia mówne działają na siebie mocno; takiemi są: p, t, k [...].
[…] Przemieniá się, jakkolwiek tylko wyjątkowo, spółgłoska słabá w mocną, przez wpływ nástępnéj mocnéj, […] albo na odwrót mocná w słabą […].
[…] Takie spółgłoski, które leżąc na końcu wyrazów i sylab oraz przed spółgłoskami mocnemi zmieniają swe brzmienie, nazywają się słabemi; przy wymawianiu tych spółgłosek narzędzia mowne działają na siebie słabo; jednak gdy słabe spółgłoski leżą rzed samogłoskami nie zmieniają swego brzmienia [...].
Jakie jest prawidło miękczenia i zamiany spółgłosek twardych? Spółgłoski słabe, miękcząc się, przechodzą w słabe, mocne zaś w mocne […].
2.Drugi podział spółgłosek, podług natężenia głosu: [...].
Są to:
a) spółgłoski mocne (zwane także cichemi): t, p, f—s, t, c - k, ch — cz, sz.
Inne spółgłoski nie wymagają takiego natężenia głosu; dzielą się one na:
b) spółgłoski słabe (brzmiące): w, b — z, d, dz — g. h — dż, ż, dź, ź,
c) spółgłoski płynne: l, ł, m, n, ń, r, rz.
Stąd znowu wszystkie spółgłoski ze względu na samo ich brzmienie dzielimy na głośne albo dźwięczne, dawniej nazywane słabemi: b, b', d, g, g', w, w', z, h, dz, dż, dź, ż, ź, r, rz, m, ł, l.
Wymawiając po kolei wszystkie te spółgłoski, możemy zauważyć, że wymówienie niektórych wymaga większego natężenia głosu od innych, że wypadają one z ust naszych z większą siłą, np. k, c, t, p i t. d.
Takie spółgłoski nazywają się mocne.
Inne spółgłoski, które wymawiamy z większą łatwością — np. g, dz, d, w i t d. — nazywają się słabe.