terminów gramatycznych online
spółgłoska twarda
Spółgłoski twarde (niepalatalne). Termin używany w opozycji do terminu spółgłoski "miękkie". Oznacza samogłoski nienacechowane miękkością.
Cytaty
Co záś rzekło się: o T, to nie ma być náciągano do, st, i, do Greckich Słow, áni też do Infinitiwusow párágogicznych, tám ábowiem záwsze są twárde, grube, jáko to: Justior, Tristius, Tiara, Prophetia, Patier.
Spółgłoski głosowe wyrobione w kanale tak ścieśnionym, jaki jest potrzebny, do wyrobienia i cieńszego, nazywamy miękkiemi, wymawiane w obszerniejszym kanale, nazywamy twardemi.
Sposób uskuteczniania odmiany w wyrazie przez zmiękczenie głoski, nie może służyć wszystkim wyrazom, bo tylko twardą spółgłoskę można zmiękczyć. Ile razy zatém oddajemy grammatyczny wzgląd jakowy przez zmiękczenie twardéj spółgłoski, musimy mieć na oddanie tego samego względu drugą formę dla miękkich głosek. Tym sposobem spółgłoski twarde i miękkie lub niby miękkie formują ciągle dwie oddzielne klassy.
Gdziekolwiek poprzedza spółgłoska miękka l, lub spółgłoski g, k, twarde wprawdzie, lecz nie łączące się nigdy w języku naszym z y grubszém, tam zawsze pisać zwykliśmy i cienkie.
Podział spółgłosek na twarde i niekkie stanowi ważną zasadę na któréj się opiéra, w mowie polskiéj, równie znaczenie wyrazów, iak zmiany ich grammatyczne.
Podział spółgłosek na twarde i miękkie stanowi ważną zasadę na któréj się opiéra, w mowie polskiéj, równie znaczenie wyrazów, jak zmiany ich grammatyczne.
Ł; spółgłoska płynna twarda, 87.
Rodzaj męzki kończy się na na: Sp. twardą, np. prałat [...]. Sp. miękką, np. zięć. półgłoskę j, np. gaj [...]. Samogłos. a, np. rządca.
P. Na jaką głoskę kończą się słowa w swym pierwiastku, czyli w trybie bezokolicznym? Słowa w swoim pierwiastku czyli w trybie bezokolicznym, kończą się na ć, niektóre z nich wszakże na spółgłoskę twardą c, dz, np. szyć, stać, pić, jeść; tłuc, wlec; strzydz, strzedz, i t.d.
Spółgłoski miękkie tworzą się ze spółgłosek twardych pod wpływem samogłosek miękkich, jotowanych i innych różnych dźwięków.
E natęża się na o lub a, jeżeli po niém następuje twarda spółgłoska.
Spółgłoski i ich podział. 1) dźwięczne: b w d z struny głosowe drgają, wydając pewien ton muzykalny, bezdźwięczne: p f t s struny głosowe nie drgają, słyszymy tylko szmery. 2) czyste: b, b', c, ć, cz itd. oprócz: nosowe: m, m', n, ń. 3) twarde: b, p, m, f, [...] miękkie: b', p', m', f' [...].