Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska twarda

Język: polski
EJO 1999, 554 Definicja współczesna

Spółgłoski twarde (niepalatalne). Termin używany w opozycji do terminu spółgłoski "miękkie". Oznacza samogłoski nienacechowane miękkością.

Cytaty

Gdziekolwiek poprzedza spółgłoska miękka l, lub spółgłoski g, k, twarde wprawdzie, lecz nie łączące się nigdy w języku naszym z y grubszém, tam zawsze pisać zwykliśmy i cienkie.

Podział spółgłosek na twarde i niekkie stanowi ważną zasadę na któréj się opiéra, w mowie polskiéj, równie znaczenie wyrazów, iak zmiany ich grammatyczne.

Podział spółgłosek na twarde i miękkie stanowi ważną zasadę na któréj się opiéra, w mowie polskiéj, równie znaczenie wyrazów, jak zmiany ich grammatyczne.

Ł; spółgłoska płynna twarda, 87.

Co do spółgłosek, załączona tabela wyjaśni nomenklaturę, którą proponuję. Zamieszczam w niéj tylko niezmiękczone czyli twarde, oraz j. Że ż, sz, dz, c, dżfonetycznie twardymi, tego dowodzić, zdaję się, nie potrzebuję.

Spółgłoski miękkie tworzą się ze spółgłosek twardych pod wpływem samogłosek miękkich, jotowanych i innych różnych dźwięków.

E natęża się na o lub a, jeżeli po niém nastę­puje twarda spółgłoska.

Spółgłoski i ich podział. 1) dźwięczne: b w d z struny głosowe drgają, wydając pewien ton muzykalny, bezdźwięczne: p f t s struny głosowe nie drgają, słyszymy tylko szmery. 2) czyste: b, b', c, ć, cz itd. oprócz: nosowe: m, m', n, ń. 3) twarde: b, p, m, f, [...] miękkie: b', p', m', f' [...].