of grammatical terms online
koniugacja
Etymology: łac. coniugatio 'sprzęganie się'
Koniugacja. Odmiana leksemów czasownikowych, w starożytnej tradycji europejskiej wyodrębniona jako odmiana nie przez przypadki.
koniugacyja
Quotations
Conjugatio, koniugacya, czyli wiązanie lub sprzęganie słow, przez sposoby i czasy etc.
Przebiegając słowa polskie, spostrzegamy, że wszystkie, jakiegokolwiek są znaczenia, dadzą się na cztéry działy podzielić, tak, że pewna liczba słów, do jednego z cztérech działów należąca, jednostajnie się czasuje czyli koniuguje: skąd wypadają cztéry formy czasowania czyli koniugacyj; z których każda zamyka w sobie porządny zbiór wszystkich odmian słownych.
Odmianę słów przez czasy, tryby, liczby, osoby, a w czasie przeszłym przez rodzaje, nazywamy czasowaniem, czyli koniugacyją, t.j. spajaniem.
Otóż jak rzeczowniki odmieniają się przez przypadki, tak znowu czasowniki odmieniają się przez osoby, liczby i czasy. Tamtę odmianę nazwano przypadkowaniem (deklinacyą), a tę: czasowaniem (albo z łacińska: konjugacya).
Otóż cały ten zasób zmian i znaczeń, jakim podlega czasownik, gdy nim wyrazić chcemy osoby, liczby, czasy i tryby, nazywamy po polsku odmianą słowa (czasownika), a z łacińska konjugacyą.