Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczebnik rzeczowny

Hasło w cytatach: liczebniki rzeczowne
Język: polski

Cytaty

Liczebniki rzeczowne są te, które mają zakończenie rzeczowne i przypadkują się rzeczownie, kładą się na pytanie: ile? wiele? siła? co? i t. d.; np. tysiąc, tysiąca, tysiącowi, tysiąc, tysiącu, tysiącem.

Liczebniki rzeczowne są trojakie. a) Rachunkowe są te, któremi się prosto liczy, np. to, tysiąc, milion [...]. b) Gromadne są te, które oznaczają pewną gromadę rzeczy, te kończą się zawsze na oje, oro, np. dwoje, oboje, troje, czworo, pięcioro [...]. c) Zbiorowe są te, które oznaczają pewny zbiór rzeczy, te kończą się rozmaicie, np. para, czwórka, dziesiątek.

Reszta liczebników tak rzeczownych jak przymiotnych urabia się znajomymi nam przyrostkami: podwójny, dwo-i-s-ty, dwo-ja-ki, dwu-krot-ny i t. p.

Liczebniki, które jak rzeczowniki, nie odmieniają się przez rodzaje, nazywają się rzeczownemi, inne przymiotnemi, gdyż jak przymiotniki, odmieniają się przez rodzaje, np. jeden, jedna, jedno, trzeci-a-e.