Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pierwot

Język: polski
Dział: Słowotwórstwo (współcześnie)
  • Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861

Cytaty

Słowo, które od żadnego innego nie pochodzi, nazywa się pierwotnem, np. dom, słowo, słowo pochodzące od pierwotu nazywa się pochodnikiem, np. domek, domowy […].

[...] W pierwiastkach powinny by znajdować się tylko pierwotne czyli twarde spółgłoski i pierwotne samogłoski: a, i, u [...], ale że nasz język nie jest pierwotnym, i że wyłaniając się od swéj matki, wyrobił sobie przeważnie brzmienia miękkie, które stały się najgłówniejszą jego cechą; przeto bardzo często znajdują się w pierwotach naszych pochodne czyli miękkie spółgłoski i pochodne samogłoski, które za pierwiastki brać musimy, jeżeli nie chcemy daléj po nie sięgnąć, tj. do starosłowiańskiego i do pokrewnych mu języków sanskrytu, zendu, litewskiego, greckiego, łacińskiego i gockiego, a niekiedy i w tych już pochodne samogłoski się znajdują [...].

Słowa pod względem swego rodu są czworakie: […]. 2. Słowa jedno i dwuzgłoskowe, które od żadnych innych nie pochodzą, lub których pochodzenie jest wątpliwe, nazywamy pierwotami, np. Bóg, noc [...].