terminów gramatycznych online
słowo pierwotne wyraz
Język: polski
Cytaty
Drugi przypadek stoi [...]. 10) słowa piérwotne i pochodne, które szukanie, pragnienie czego, oczekiwanie, litowanie się, udzielanie czego, lub bronienie oznaczają [...].
Słowo wielki maluje już pewien obraz; słowo wielkość przedstawia ten sam obraz, ale pod względem przywiązanym do zakończenia ość. Tak słowo pierwotne (wielki), jak cecha (ość), powinny w połączeniu tém swe brzmienie, ile możności, zachować, bo do tych brzmień jest przywiązane znaczenie wyrazu.
Jeżeli słowo pierwotne i słowo pochodne wyrażają obrazy zupełnie różne, w dalszym postępie języka wyradza się wyraz pochodny tak, że z czasem wnioskowania najbieglejszych etymologów o pochodzeniu słowa, są tylko domysłami.
Słowa [...] pierwotne czyli pierwotniki, tj. same pnie, nagie lub z końcówką; np. las, noc, mar-a, sz-yć, pis-ać.
Słowo, które od żadnego innego nie pochodzi, nazywa się pierwotnem, np. dom, słowo […].
[...] W polskich słowach pierwotnych nie podwajamy spółgłosek, tylko w jedném słowie ssać jest podwójne s, a to dla naśladowania natury; jakoż w utworzoném z niego częstotliwém (przez wrzucenie y) [...]. Podwajamy spółgłoski tylko w słowach pochodnich, tj. wtenczas, gdy się schodzą ze sobą przez odmianę słowa, albo utworzenie pochodnika [...].
Wyjątkowych kończących, się na dź mało mamy; przez dodanie pierwiastku, czyli słowa pierwotnego, głosówki Wy, cały skład i prawidłowość krótkich tych wyrazów zrozumiemy.