samogłoska poprzedzająca

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Szum/1809
• Kurh/1852
• Jes/1886
• Rozw/1923

Samogłoska i pisze się: [...]

4) Zawsze gdy się w wymawianiu z poprzedzającą samogłoską nie łączy, lecz osobno wymawia, np. stoi, moi, twoi, nadziei.

Dwie spółgłoski jednakowe rozdzielają się jedna do poprzedzającéj, druga do następującéj samogłoski, np. lek-ki, win-ny, Pal-las i t. p.

Ze zmianą przegubu czyli ostatniéj spółgłoski tematowéj, podlegają często zmianom i poprzedzające samogłoski; zmiany te nazywają się natężeniém, zwątleniém lub pochyleniém samogłosek.

Zresztą zaś rozwinęło się jь- zwykłym sposobem: słabe jь̯- przeszło regularnie w utrzymane po poprzedzającej samogłosce (prepozycji, przeczenia itp.), zaś w absolutnym nagłosie zwokalizowało się w i-, oczywiście krótkie.

Są to resztki dawnego, lechickiego, oddziaływania spółgłoski l wzgl. ł (na równi z r) na poprzedzające samogłoski i y, ale stosunki te, zarówno polszczyzny jak narzeczy k.-sł. wymagają jeszcze osobnego zbadania.

Zasadnicza różnica między k g ch, p b m w a przedniojęzykowemi spółgłoskami, która się objawia w tem, że pierwsze nie dyspalatalizują poprzedzających palatalnych samogłosek, a drugie je dyspalatalizują, polega po prostu na tem, że artykulacja spółgłosek k g ch, p b m w nie przeszkadza artykulacji właściwej przednim samogłoskom.