liczba dwojgowa

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Prz/1816
• Kor/1961

Przemilcza się Liczba Dwojgowa (Numerus Dualis) nieznana inszym Narodom sąsiedzkim i przysąsiedzkim, okrom Słowianom [...] my zaś, choć nam ta stała się dziś nadpotrzebną, mamy jej niezatarte ślady w Pismach Staropolskich [...] np. w przysłowiach: mądrej głowie dość dwie słowie, dwie Niewieście, jarmark w mieście, zamiast: dwa słowa, dwie Niewiasty, i w gminnym Języku w słowach: idźma lub idźwa, idźta, zamiast: idźmy my dwaj, idźmy my dwie, idźcie wy dwaj, idźcie wy dwie. Z tej całej dwojgowości został się jeszcze dziś w naszym Języku zwyczaj wyrażania dwu parzystych zmysłów przez: oczu i uszu, oczyma i uszyma, ktore w mnogości wyrażamy przez oczow, uszow, oczami i uszami.

O ile jednak neologizmy Szumskiego utrzymane były w granicach zdrowego rozsądku, to nie można tego powiedzieć o całym ich zestawie u J. Przybylskiego [...].

Declinatio — nakłanianie (s. 134): numerus dualis — liczba dwojgowa (s. 126), casus nominativus — spadek mianowalny, genetivus — zaczyjalny, dativus — oddawalny, accusativus — przedstawialny, vocativus — wzywalny, instrumentalis — pomagalny, localis — przymieszczalny [...].