Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik jednozgłoskowy

Hasło w cytatach: jednozgłoskowe rzeczowniki, rzeczowniki jednozgłoskowe
Język: polski
Dział: Fleksja, Słowotwórstwo (współcześnie)
  • Część II. Rozdz. 4. Pisownia czyli ortografia polska: Jes/1886
  • Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
  • Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
  • Rzeczowniki: Desz/1846

Cytaty

Łatwé jest tworzenie się téj liczby skłońników, jeden tylko 4ty ma tę trudność: że wszystkie jednozgłoskowe rzeczowniki przed ostatnią spółgłoską przyjmują e, lub po miękkich spółgłoskach, oraz g, k, przybierają ie, np. ćma– ciem, dma– dem, dna– den, gra– gier, kra– kier, [...].

W rodzaju męzkim pierwotne -u zostaje jeszcze a) w Rzeczownikach [...] jednozgłkoskowych z wylotnym podgłosem w Mianowniku; np. sen, snu, dzień, dnia.

[...] Końcówka ów upowszechniwszy się w staréj polszczyźnie w rzeczownikach męskich [...], przechodziła już nawet do rzeczowników rodz. nij.; w XVIII wieku kończono na nią często rzeczowniki jednozgłoskowe (jak żeńskie: gra, grów) i z miękką spółgłoską przybierającą, np. tło, tłom, dno, dnów, uczuciom [...]. Dziś ta końcówka wychodzi z używania, podobnie jak w rzeczownikach rodz. żeń.

W Mianowniku liczby pojedyńczéj tych rzeczowników jednozgłoskowych, które w Dopełniaczu ukazują o czyste.