Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska niepalatalna

Hasło w cytatach: niepalatalna, niepalatalna spółgłoska, niepalatalne, spółgłoski niepalatalne
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
Definicja współczesna

Zob. spółgłoska twarda

Cytaty

Dawny stosunek: o po [spółgloskach] niepalatalnych || e po palatalnych zachowany w języku ogólnym tylko w takich szczątkach jak królewski obok ojcowski lub w nazwach miejscowych jak Sochaczew.

To znaczy, przed niepalatalną wcześniej rozwinęło się wyraźne a, a w dalszym ciągu å, i dlatego właśnie palatalizacja, w połabskim w ogóle słaba, utrzymała się albo stała się wyraźną.

Dialektyczne wokalizacje jak piniak, cima ‘ćma, ciemno’, por. zacimia zaciemnia’ 1. poł. XVI w., sirodek itp. objaśniają się przejściową głoską, wywołaną znacznym odstępem palatalnych spółgłosek od niepalatalnych w grupach p-ń, ć-m, ś-r.

Niektóre spalatalizowane wzgl. przez palatalizację powstałe spółgłoski straciły palatalizację, stały się [spółgłoskami] niepalatalnemi.

Nazwy miejscowe na -e -o, poprzedzone niepalatalną spółgłoską, Podgórze Borzymino Gdańsko.... wcześnie dosyć (2. poł. XVI w.) przechodzą w typ męskich rzeczowników.

Niepalatalne, p. spółgłoski.

Spółgłoski (consonantes) rozróżniamy: [...] B. Ze względu na udział średniej części języka: ★miękkie (podniebienne, palatalne) i ★twarde (niepodniebienne, niepalatalne).