Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdrobnienie

Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Rzeczowniki zdrobniałe i zgrubiałe tworzą się tylko z rzeczowników piérwotnych wszystkich trzech rodzajów. Zdrobniałe wielogłoskowe mają pospolicie zakończenie męskie na ek, żeńskie na ka, nijakie na ko […]. Głoski naczelne zmienne zmieniają się często w rzeczownikach zdrobniałych [...]. Niekiedy wcale się nie zmieniają [...], a szczególniéj gdy pochodzą od rzeczowników rodzaju nijakiego [...]. W l. m. głoska naczelna k nie zmienia się na c nawet wtenczas, kiedy wyraz zdrobniały oznacza osobę męską [...]. Jeśli wyraz zdrobniały jeszcze bardziéj drobnieje, wtenczas głoska naczelna rzeczownika zdrobniałego k bez względu na rodzaj zamienia się na cz [...]. W wyrazach jednozgłoskowych, rzeczownik zdrobniały kończy się najczęściéj na ik albo yk [...]. Podobnież rzeczowniki męskie zakończone na głoski złożone, w zdrobnieniu mają zakończenie na yk [...]. Niekiedy głoski podrzędne rzeczownika ulegają zmianie w zdrobnieniu [...].

Zdrobniałe czyli spieszczone przymiotniki. [...] Zdrobnieniu czyli spieszczeniu ulegają te przymiotniki, które nie oznaczają przymiotów odrażających lub przymiotów wielki rozmiar wyrażających; nie ulegają przeto pieszczeniu, np. cierpki, kwaśny, gorzki [...] bo te przymioty naturze pieszczenia są przeciwne [...].