terminów gramatycznych online
samogłoska twarda
Język: polski
Cytaty
Według Kopczyńskiego, między i krótkiém a y ypsylon, ta zachodzi różnica, że na piérwsze gardło ściskamy, na drugie więcéj je otwiéramy. Według innych piérwsze wymawiamy przez kanał ust zupełnie ścieśniony, drugie przez obszerniejszy. Różni różnie nazywali tę dwojaką odmienność brzmienia: była to samogłoska otwarta lub ściśniona, miękka lub twarda, ostra lub tępa, cienka lub gruba; lecz przy wszelkiém nazwaniu, zawsze jedna i taż sama.
Dzielimy samogłoski nasze na twarde i na miękkie. Miękkiemi nazywamy takie, które mają własność miękczenia poprzedzającej spółgłoski; twardemi takie, które téj własności nie mają. Samogłoski twarde są: a, o , ó, u, y, ą.
Tu ę, jako powstałe z twardéj samogłoski ъ, albo a, zlanéj ze spółgłoska nosową, jest twarde i poprzedzającego d nie miękczy.
Polskie y jest to samogłoska twarda.
Oprócz tego samogłoski te dadzą się jeszcze podzielić na twarde i miękkie. Twarde są: a, ą, o, ó, u, y; a miękkie i, tudzież po największej części e i ę.
§. 34. Na koniec dzielimy nasze samogłoski na MIĘKKIE i TWARDE.
Do miękkich zaliczamy te samogłoski, które po samych tylko miękkich spółgłoskach następują, to jest które te spółgłoski zmiękczają; twarde samogłoski nie wywierają żadnego wpływu na poprzedzającéj spółgłosce [...] Za twarde należy uważać a, o, u, y, e w zastępstwie dawnego ъ, na koniec ę i ą, jeżeli powstały z jednéj z tych twardych głosek i zlanego z nią n, m.
Drugi podział samogłosek jest na: [samogłoski] twarde i miękkie. Miękkiemi nazywamy takie, które mają własność miękczenia poprzedzającej spółgłoski; twardemi takie, które tej własności nie mają.
Samogłoski twarde są: a, o, ó, u, y, ą.
Z powodu że przy wymawianiu 'i" i "e" jama ustna spłaszcza się skutkiem podniesienia grzbietu języka ku podniebieniu twardemu i strumień powietrza przez nią wychodzącego jest cieńszy czyli węższy, obie te samogłoski "i" i "e" nazywają się wązkiemi, albo podniebiennemi, albo miękkiemi w różnicy od pozostałych samogłosek twardych.
Pozostałe samogłoski: a, ą, ę, o, u, y są niepodniebienne, zwane także [samogłoskami] twardemi.
Miękką samogłoską jest i.
Twarde samogłoski są: a, o, ó, u, y. [...]
Takie samogłoski, przed któremi mogą stać wszystkie spółgłoski bez zmiany swego brzmienia, nazywają się samogłoski twarde.