terminów gramatycznych online
jor
- Rzeczowniki żeńskie kończące się na osć: Oż/1883
- Uwaga nad tem i objaśnienia, co do podziału spółgłosek przez Mrozińskiego: Oż/1883
- Wstęp do Głosowni. - Język słowiański i jego narzecza. - Abecadło wszechsłowiańskie. - Podział mowy odnośnie do Głosowni.: Malin/1869
Cytaty
[…] Postacie nazwane jor i jer nie oznaczają żádnych głosów i brzmień, lecz z rodu swego są odgłoskami czyli znamionami odgłosów, t. j. oznaczają ani mniéj, ani więcéj, jak tylko tyle co hebrajskie szwa […].
Postać ta má oznaczać starosłowiańską odgłoskę, zwaną jorem, piszącą się na końcu wyrazów po spółgłoskach twardych. Starzy Słowianie pisali ją téż przed końcową spółgłoską po spółgłosce twardéj zamiást wsuwnego o […].
Odgłoski jor i jer […] Po każdéj zgłosce zakrytej spółgłoską, czyli kończącéj się na spółgłoskę, lub po wyrazie kończącym się na zgłoskę zakrytą, daje się czuć w dobitnym wymáwianiu niejaká odbitka tchnieniá, którą starzy Słowianie oznaczali w grecko-słowiańskim piśmie, czyli w tak zwanéj Cyrylicy, po spółgłosce twardéj postacią ъ, po spółgłosce zaś mającéj być zmiękczoną, postacią ь [...]. Postacie te z rodu swego niczym jinnym nie są i być nie mogły, jak tylko odgłoską, której názwa jor jest przyjętą od nazwy giermańskiéj runy zwanej oer.
Samogłoska zaś u nas i, jeżeli nie przechodzi na kreskę, to wówczas nie jest jorem lecz tylko samogłoską zwyczajną; i wtedy ją wyrzucać lub na kreskę zamieniać niegodzi się.
Ze starosławiańskiego, Milost' Biednost' u nas zamieniła się ta końcówka z ost na osć; ten jor pozostał co i tam jeden; zatem nie zmienia własności, ani budowy wyrazów, i kreślić tylko jedną literę trzeba na końcu, a nie dwie.