Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czasy dawno przeszłe

Hasło w cytatach: czas dawno przeszły, dawno przeszłe czasy
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

Dawno przeszłe czasy zamykają w sobie uczęszczenie albo przedłużenie, jak przeszłe niedoskonałe, i mają znaczenie jedno zastarzałe od drugiego.

[Прошедшее неопредѣленное время заключаетъ въ себѣ нѣкоторое дѣянїя продолженїе или учащенїе, и значитъ иногда дѣло совершенное: Гомеръ писалъ о гнѣвѣ Ахиллесовѣ: иногда несовершенное; он тогда ко мнѣ пришолъ, какъ я писалъ; прошедшее однократное значитъ дѣянїе совершенное однажды; давно прошедшїя времена заключаютъ въ себѣ учащенїе или продолженїе, какъ прошедшїя неопредѣленныя, и имѣютъ знаменованїе одно старѣе другаго; будущее неопредѣленное значитъ будущее дѣянїе, котораго совершенїе не извѣстно; будущее однократное значитъ дѣянїе, которое только однажды совершится; прошедшее и будущее совершенное значатъ полное совершенїе дѣянїя. Łomonosow, 1757, § 264. ]

Od [czasu] dawno przeszłego rodzi się nieskończony wątpliwy, także przez przemianę ЛЪ, na Tb , na przykład: писывалъ pisywał, писывать pisywać.

Dawno przeszłe czasy pochodzą od pierwszej osoby małej liczby terazniejszego czasu, skazującego sposobu, gdy Ю, przemienia się na ИВАЛЪ; браню wojuję, бранивалъ wojowywał.