terminów gramatycznych online
czas przytomny
Język: polski
- Die Wortforschung (Etymologia) Słowá wykładająca náuká: Gut/1668
- Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
- II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961
- III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
- O czynosłowie: Nał/1774
- Register der Kunst⸗Wörter (słownik): Gut/1669
Czas teraźniejszy
Cytaty
Die Zeit, Czás, [Tempus]. Wie vielerley ist die Zeit? Fünferley. 1. Die Gegenwärtige Przytomny [Praesens.] 2. Die Fast vergangene niemal przeszły, [Imperfectum.] 3. Die Vergangene Przeszły [Perfectum.] 4. Die gantz vergangene Cále przeszły [Plusqvamperfectum.] 5. Die Künfftige Przyszły [Futurum.]
Die Zeit cżas. [TEMPUS.] Die Zeit ist Fünfferley. 1. Die Gegenwärtige Przytomny/ [Præsens.] 2. Die fast Vergangene nie mal przeszły/ [Imperfectum] 3. Die Vergangene Przeszły/ [Perfectum[] 4. Die Gantzvergangene / Cále przeszły / [Plusqvamperfectum] 5. Die Künfftige / Przyszły [Futurum].
Zeit / Tempus, Czas. Gegenwärtige / Præsens, Przytomny.
Czas teraźniejszy czyli przytomny.
Do wyrażenia zaś Czasu wnet przyszłego, znacząc iż jaka rzecz ma się stać [...] wkrotce, do Sposobu Nieogr. Czynosł. przydają Czas przytomny [...] Czynosłowa aller. Tak tedy, to naprz. je vais dîner.
Praktyczny rezultat tego powoływania się na mistrza stanowi u Dobrackiego obok posługiwania się nowożytnymi terminami także ich słownik niemiecko-łacińsko-polski, zawarty w jednej edycji drugiego wydania jego gramatyki.
Terminologia [...].
Coniugatio — sprzężenie [...]; participium — uczestnik, significatio — znaczenie, tempus praesens — czas przytomny, praeteritum — przeszły, plusquamperfectum — cale, zupełnie (s. 238) przeszły, futurum — przyszły; persona — osoba, verbum personale — osobiste, personalne.
Najlepsze jednak świadectwo spopularyzowania się już rodzimej terminologii gramatycznej, i to po szkołach, daje konsekwentnie ją stosująca gramatyka francuszczyzny S. Nałęcz-Moszczeńskiego [...].
Coniugatio — sposobienie [...], participium — uczestnictwo, ucześnictwo, tempus praesens — czas teraźniejszy, przytomny (s. 79), praeteritum — przeszły, plusquamperfectum — (już) dawno przeszły, więcej jak doskonale przeszły, więcej jak, niż doskonały, futurum — przyszły, persona prima — osoba pierwsza, secunda — druga, tertia — trzecia, verbum personale — osobiste (s. 202).