tempus praesens

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• DonGl/1542
• DonCul/1560
• Stat/1568
• Mora/1592
• Don/1595
• Vol/1612
• Kn/1644 (I wyd. 1626)
• Don/1649
• Men/1649
• Sty/1675
• Woy/1690
• Cell/1725
• Fook/1768
• Lub/1778
• Mon/1780
• Don/1795
• Szum/1809
• Gddk/1816
• SkorM/1828
• Mał/1863
• Mał/1879
• Nitsch/1923
• Rozw/1923
• Gaert/1927

Tempus – czas: praesens – niniejszy, imperfectum – przeszły niezupełny a. niespełny, perfectum przeszły zupełny a. spełny, futurum – przyszły.

Praesens, Piszę/Scribo.

Pierwsza ktora jest? ktora w Skázującym obyczáju czásu niniejszego, liczby máłej, wtorej osoby, w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s.

Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secunda persona, verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s.

Quot sunt tempora verborum? Quinque: praesens, perfectum, plusquamperfectum, futurum primum seu circumscriptum et futurum secundum.

Praesens. Obécny. Niniéjszy. Téráźniéjszy. Gotowy 1. Péwny. Skutéczny. Et pro Adverbio Obécnié.

Indicativus ut plurimum sex tempora habet. Praesens, imperfectum, perfectum, plusquam perfectum, futurum primum seu circumscriptum, quod bene imperfectum vocari potest et futurum secundum seu simplex, quod perfectum dici potest.

DE TEMPORIBUS O Czásách.

Słowá języká Włoskiego máją dziesięć czásow jákto: Praesens, czas teráźniejszy [...].

Indicat. praes. Vò lub vado idę.

Tempora verborum sunt quinque: Praesens, Praeteritum imperfectum, Praeteritum perfectum, Praeteritum plusquamperfectum, Futurum.

Ю. zamiast Я. w trzeciej osobie wielkiej liczby terazniejszego i przyszłego czasu wtorego sprzęzenia (praesens et futurum tempus secundae coniugationis) nieporządkowie używa się: строютъ, zamiast строятъ, budują.

Czasow mają Rossyjskie słowa dziesięć: ośm od prostych, a dwa od złożonych. Od prostych. 1.) Terazniejszy (Praesens): трясу trzęsę.

Tempora verborum. Czasy słow. Tempus praesens. Czas teraźniejszy. Tempus praeteritum imperfectum. Czas przeszły nie doskonały, czyli nie dokonany. T. praeteritum perfectum. Czas przeszły doskonały.

Tempora sunt quinque, czasow jest [p]ięć, Praesens, Teraźniejszy, Praeteritum im[p]erfectum, Przeszły niedoskonały, Praeteritum [p]erfectum, przeszły doskonały, Praeteritum [p]lus quam perfectum, Przeszły więcy niż dosko[n]ały, Futurum i przyszły.

Czasów jest:

1) w trybie oznajmującym cztery, to jest: [czas] teraźniejszy (Praesens), np. znam; [czas] przeszły (Preteritum), np. znałem; [czas] zaprzeszły (Plusquamperfectum), np. zna­łem był, i [czas] przyszły (Futurum), np. będę znał albo znać będę i t. d.

(MODUS INDICATIVUS).

(tempus praesens).

mówię [...].

Teraźniejszy, praesens.

[Verbum tempora] Praesens. [Słow czasy] Teraźniejszy.

Praw: 349. दीधी dîdhî, zdawać się, ze swojemi przemianami, np: Praes: दीध्ये dîdhyê, [...].

Praw: 361. वस् was', weź jeźli chcesz, ze swojemi przemianami, np: Praesens वश्मि waśmi, [...].

Czas dzielimy, jak wiadomo, na teraźniejszy, przeszły i przyszły, wedle tego, czy zdarzenie, o którém mówię, odbywa się w téj chwili, gdzie o niém mówię; czy już się przedtém odbyło, czy też dopiero ma nastąpić. [...] Posiada zatem język polski w ogóle cztéry gramatyczne czasy (tempora) na oddanie tych wszystkich względów: 1. Czas teraźniejszy (praesens), np. czynię, idę, słyszę.

Czas dzielimy, jak wiadomo, na teraźniejszy, przeszły i przyszły, wedle tego, czy zdarzenie, o którém mówię, odbywa się w téj chwili, kiedy o niém mówię; czy już się przedtém odbyło, czy też ma dopiero nastąpić. [...] Posiada zatem język polski w ogóle cztéry gramatyczne czasy (tempora) na oddanie tych wszystkich względów: 1. CZAS TERAŹNIEJSZY (praesens), np. czynię, idę, słyszę.

Oto na wsch. od Suwałk, zwłaszcza na niemazurzącym, a więc świeżym skrawku koło Sejn, pewne kategorje gramatyczne zachowały resztki ruchomego akcentu, mianowicie w compar. adv. da'vńei ̯ pren'ʒei ̯, imp. podai ̯, praeter. do'stał, 2 pl. praes. rob'ic'e, połączenia do'iiχ ‘do nich’ [...].

Czasowniki typu wróci kłóci...., których zgłoska rdzenna była cyrkumflektowana (dlatego w inf. oraz 1 sg. praes. przycisk ściągnięty na zgłoskę akutową) i przyciskowa.

W infinitywie sufiksalne i było akutowe [...], w praesens cyrkumfleksowe jak wynika z tego, że od 2 osoby 1. pojedynczej począwszy, pod wpływem wygłosowych jerów, dostało to sufiksalne i później nowoakutową długość, utrzymaną też we wszystkich językach w przeciwieństwie do skróconego regularnie i w infinitywie, oraz że nie nastąpiło posunięcie przycisku. Ta przyciskowa zaś cyrkumfleksowa przeszła w nowoakutową.

★Czas (tempus) forma czasownika, wyrażająca stosunek chwili czynności do chwili mówienia lub do chwili innej czynności. Ze względu na stosunek czynności do chwili mówienia rozróżniamy czas: ★teraźniejszy (praesens); przeszły (praeteritum).

Praesens, p. czasowniki II 5.