Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

położenie głoski

Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Część pierwsza. O wymawianiu liter: Lor/1907
  • Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923

Cytaty

c przed e, i, y brzmi jak s, a w każdem innem położeniu jak k; prz.: cedo (cz. sedu) wcześnie, cidade (cz. sydade) miasto [...].

Jeżeli np. dawne mocne jer przesunęło się w języku polskim w zasadzie bez wyjątku w e, to jest rzeczą a priori prawdopodobną, że się to nie odbywało równocześnie, jednakowo i we wszystkich położeniach, tylko rozmaite szczegółowe odmiany artykulacyjne stopniowo spływały z wyraźną i zwykłą odmianą, stojącą w pewnych warunkach i idącą ku e, a to wskutek niedostatecznego uświadomienia ich różnic czyli niedostatecznego ich wyróżniania.

W zgłosce bezpośrednio przedprzyciskowej, jeżeli przyciskową była pierwotnie długa samogłoska, to znaczy w praktyce w całej masie form oraz tworów pochodnych w trzeciej i dalszej od końca zgłosce w położeniu przed t. z. ciężkiemi końcówkami i sufiksami [...]; to skrócenie krzyżuje się z wypadkami metatonji akutowej zgłoski na nowocyrkumfleksową [...].