terminów gramatycznych online
czas przeszły chwilowy
Cytaty
[…] Czas przeszły chwilowy. liczba poj. bych, by, by, licz. podwój. bychowa=bychwa, bysta, bysta, licz. mnoga: bychom, byście, bychą
Dawniej mieliśmy jeszcze dwa inne czasy przeszłe, a mianowicie cz. przeszły trwały czyli imperfektum i cz. przeszły chwilowy czyli aoryst, o czym niżej.
Czas przeszły chwilowy czyli aoryst należy do osnowy bezokolicznika i miał zakończenie pierwszej osoby licz. pojed. ch, np. bych, mołwich (Ps. flor.). Formy tego czasu spotykają się bardzo rzadko już w najdawniejszych zabytkach języka polskiego.
Do osnowy bezokolicznika należą następujące formy: 1. Bezokolicznik. 2. Imiesłów czynny czasu przeszłego. 3. Imiesłów czynny czasu zaprzeszłego. 4. Imiesłów przeszły bierny. 5. W staropolskim należał tu jeszcze czas przeszły chwilowy (aoryst)
Czas przeszły chwilowy czyli aoryst, już w najdawniejszych zabytkach języka polskiego był rzadko używany. Najdłużej formy tego czasu używały się od słowa być. Odmiana aorystu tego słowa była następująca:
L. pojed. Osoba 1. by-ch 2. by 3. by
L. podw. 1. by-chwa 2. by-śta 3. by-śta
L. mnoga. 1. by-chom 2. by-ście 3. by-chą.