Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

perfectum

Język: polski, łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Etymologia: Mał/1879
  • Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927

Cytaty

Drugie stadyum [...] wprowadziło w życie następujące trzy nabytki nowe: 1. Futurum („pierwszéj" formacyi), przeciwstawione już czasowi teraźniejszemu zewnętrzną swoją postacią; 2. Optativus (nasz dzisiejszy tryb „rozkazujący"); 3. czas przeszły t. zw. dokonany czyli Perfectum.

W takich perfektach [...], u diftongowe odpadło, nie zostawiając na spółgłosce sąsiedniéj żadnego śladu.

To odrębne, w powyższy sposób dokonywane urabianie perfektu [...] , było spowodowane przez to, że przychodzące do skutku na zwykłéj drodze λε-λυ-u͡a-μι jako zbyt nasadzone samogłoskami nie odpowiadało warunkom greckiej głosowni.

Czas przeszły złożony.

§ 598. Czas przeszły złożony nosi zwykle w gramatykach nazwę perfectum, choć tworzy się zarówno od dokonanych, jako też i od niedokonanych czasowników. Składa się on z imiesłowu na i z form czasu teraźniejszego czasownika „posiłkowego" (verbum substantivum) jeśm, jako formy enklitycznej (p. § 509).

§ 615. Imiesłów bierny czasowników dokonanych z jeśm oznacza zwykle w języku staropolskim łacińskie perfectum, co dziś oddajemy przez imiesłów ze słowem być lub zostać, np. w Kśw. angieli dani są a v [...].