Słownik historyczny
terminów gramatycznych online
terminów gramatycznych online
Kop/1778
Gramatyka dla szkół narodowych. Gramatyka na klasę pierwszą
Porównaj z innymi dziełami
Warszawa 1778, jęz. polski strona w kompendium Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego
Cytaty według działów 558 cytatów
- Rozdział I. O wymawianiu łaciny na wzór polszczyzny 84 cytaty t. I, 1–7
- Rozdział II. Rozbieranie mowy na ośm części 21 cytatów t. I, 7–9
- Rozdział III. O nieodmiennych częściach mowy 19 cytatów t. I, 9–15
- Rozdział IV. O imieniu 65 cytatów t. I, 15–25
- Rozdział V. O zaimku 14 cytatów t. I, 26–27
- Rozdział VI. O słowie 60 cytatów t. I, 27–35
- Rozdział VII. O imiosłowie 4 cytaty t. I, 35–39
- Rozdział VIII. Formy deklinacji 20 cytatów t. I, 39–51
- Rozdział IX. Formy koniugacji 29 cytatów t. I, 51–77
- Rozdział X. O konstrukcji, czyli jednoczeniu wyrazów w mowie 25 cytatów t. I, 77–83
- Przydatek 16 cytatów t. I, 83–96
- Rejestr gramatyki na klasę I (strony nienumerowane) t. I, 97–100
- Rejestr Przypisów do gramatyki na klase I t. I, 101–105
- Przypisy do rozdziału I 91 cytatów t. II, 1–60
- Przypisy do rozdziału II 9 cytatów t. II, 61–80
- Przypisy do rozdziału III 42 cytaty t. II, 81–98
- Przypisy do rozdziału IV 2 cytaty t. II, 99–100
- Przypisy do rozdziału VI 12 cytatów t. II, 100–107
- Przypisy do rozdziału VIII 23 cytaty t. II, 107–134
- Przypisy do rozdziału IX 11 cytatów t. II, 134–177
- Przypisy do rozdziału X 3 cytaty t. II, 177–181
- Przypisy do przydatku gramatyki 8 cytatów t. II, 181–223
Hasła
- á otwarté
- a ściśnione
- abecádło
- ablativus łac.
- abréwiácja
- accentus acutus (diakryt) łac.
- accentus circumflexus (diakryt) łac.
- accentus gravis (diakryt) łac.
- accidens łac.
- Accusativus łac.
- activa łac.
- adjectiva łac.
- adverbĭum | adverbium łac.
- ákcent (diakryt)
- alfabet
- allegoria
- anastrophe łac.
- apellativa łac.
- aphaeresis łac.
- apostrŏphus | apostrophus łac.
- auxiliaria łac.
- ą nosowe
- bełkotać
- bierność
- błąd
- brzmieć
- brzmienie (sposób wymawiania, dźwięk)
- casus łac.
- Casus obliqui łac.
- Casus recti łac.
- comma łac.
- communĭa łac.
- comparativus łac.
- composita (czasownik złożony) łac.
- composita | compositum (wyraz złożony) łac.
- conjunctĭo | conjunctio (spójnik) łac.
- conjunctivus łac.
- constructio łac.
- crasis łac.
- cudzoziemski język
- cudzoziemski wyraz
- cudzoziemszczyzna (wpływ (język) obcy, barbaryzm)
- cudzymów
- cudzysłow
- custos łac.
- czas
- czas przeszły (praeteritum, czasy przeszłe)
- czás przészły dokonány
- czás przészły niedokonány
- czas przyszły (futurum)
- czas przyszły dokonany
- czás przyszły niedokonany
- czas teraźniejszy (praesens)
- czás záprzészły
- czasowanie (koniugacja)
- część mowy
- czynność
- daszek
- dativus łac.
- dawájący
- déklámácya
- deklinacja
- deklinacja I
- deklinacja II
- deklinacja III
- deklinacja IV
- deklinacja V
- *deklinacja VI (zaimek "ego")
- deklinować się
- demonstrativa łac.
- deponentĭa | deponenentĭa łac.
- derivativa łac.
- diaerĕsis łac.
- diálékt
- diminutiva łac.
- dodánie litér | dodánie liter
- dorzutnia
- druga osoba
- duo puncta łac.
- dwukropek | dwukropék
- dyftong
- dyphtongos łac.
- é otwarté
- e ściśnione
- ellipsis łac.
- epenthesis łac.
- etymologia (pochodzenie, nauka o pochodzeniu wyrazów)
- exclamatĭo łac.
- faemininum łac.
- figura (forma, postać) łac.
- figura (przenośnia)
- figurá (litera) łac.
- figurá (accidens, własność)
- figura grammatica łac.
- figura rhetorica łac.
- forma (końcówka)
- forma (wzór odmiany, koniugacja)
- forma bierna
- forma czwarta (deklinacja)
- forma czynna
- forma deklinacyjna
- forma druga (deklinacja)
- forma koniugacyjna
- forma nijaka (strona nijaka czasownika)
- forma piąta (deklinacja)
- forma szósta (deklinacja)
- forma trzecia (deklinacja)
- formy
- formy (deklinacja)
- frequentativa łac.
- futurum łac.
- gátunki (species)
- genĕra | genus łac.
- genitivus łac.
- gerundĭa łac.
- gerundium pol., łac.
- głoska (znak alfabetu)
- głoska | głoská (litera 'głoska')
- gradus
- gradus łac.
- grámátyká (wiedza o języku)
- grámátyká powszéchna
- grámátyká szczególna
- hyperbaton łac.
- i krótkie (głoska)
- iloczás (długość głoski)
- imie | jmie (nazwa, część mowy)
- imie pospolite
- imie rzeczy
- imie własne
- imiesłow | imiesłów
- imiesłów osobliwy
- imiesłów zwyczajny czasu tereźniejszego
- imię nieforemne
- imię nieżywotne
- imię pierwotne
- imię pochodne
- imię przymiotne
- imię rachunkowe
- imię rzeczowne
- imię swojskie
- imię zdrobniałe
- imię złożone
- imię żywotne
- imiona szczególne
- imperativus łac.
- imperfecta łac.
- imperfectum łac.
- impersonalĭa łac.
- indicativus łac.
- infinitivus łac.
- Infinityw
- interjectĭo | Interjectĭo (wykrzyknik) łac.
- Interrogatĭo (znak zapytania) łac.
- interrogativa łac.
- ironia
- irregularis łac.
- j długie
- jezyk łáciński
- jezyk obcy
- język
- język ojczysty
- jota
- klasa koniugacyjna
- kładący się
- komat
- koniugacja
- koniugacja I
- koniugacja II
- koniugacja IV
- koniugować się
- konsona | konsony
- konstrukcja (składnia)
- konstrukcja rządu
- konstrukcja zgody
- kreska (diakryt)
- kreskowánie
- kropka (diakryt)
- kropká (znak interp.)
- kształt
- liczba
- liczba mnoga
- liczba podwójna
- liczba pojedyncza
- liczbowanie
- litera (znak alfabetu)
- litera | litéra | litérá (głoska)
- litéra mniejsza
- litera sámobrzmiąca
- litéra większa
- litera współbrzmiąca
- literatura łac.
- literka
- littera (głoska) łac.
- loika
- łácina | łacina
- łącznik (dywiz, pauza)
- masculinum łac.
- medĭa nota łac.
- metaphora łac.
- metaplasmus łac.
- metathesis łac.
- metonymia
- mianujący
- modi | modus łac.
- mowá | mowa (język)
- mowa ludzka
- mowá pisána
- mowá ustna
- národowy język
- nátura mowy
- náwias (zdanie nawiasowe)
- nawias | náwias
- nazwisko (nazwa)
- názwisko grámátyczne
- neutra łac.
- neŭtrum (rodzaj nijaki) łac.
- niéodmienna część mowy
- niższy ton
- nomen łac.
- Nominativus łac.
- nota ortographica łac.
- numeralia łac.
- numerus łac.
- numerus dualis łac.
- o otwarte
- odbierający
- odcinek | odcinék
- odmiana (słów, wyrazów)
- odmiana końcowa (odmiana przez przypadki)
- odmiana słowa (koniugacja)
- odsyłácz
- okolicznosć przymiotu
- okolicznosć sposobu
- okoliczność
- okoliczność (własność; kat. gramat.)
- okoliczność czasu
- okoliczność ilości
- okoliczność miejsca
- okoliczność przeczenia
- okoliczność pytania
- okoliczność twierdzenia
- optativus łac.
- ortografia (zasady pisowni)
- Oskarżájący
- osoba (gramatyczna)
- osobowanie
- ó grubsze
- ó ściśnione
- paragoge łac.
- parenthesis (zdanie nawiasowe) łac.
- parenthĕsis (nawias)
- pars orationis łac.
- participĭum łac.
- passiva łac.
- pauza (w mowie)
- peregrina łac.
- perfecta łac.
- perfectum łac.
- periŏdus (kropka) gr., łac.
- permissivus łac.
- personalia łac.
- personalia łac.
- piąty przypadek (wołacz)
- pierwsza forma (deklinacja)
- pierwsza osoba
- pismo
- pleonasmus łac.
- pluralis łac.
- plus quám perfectum łac.
- polski język
- polszczyzna | Polszczyzna
- pomocnik (partykuła (morfem gram.))
- porządek gramatyczny
- porządek nieprzekładany
- porządek przekładany
- positivus łac.
- possesiva łac.
- postać (figura stylu)
- potentialis łac.
- półmiesiączek (diakryt, ogonek)
- praepositĭo | praepositio łac.
- praesens łac.
- praeterĭtum łac.
- prawidło
- pronomen łac.
- pronuncjácya
- propria łac.
- prosodia
- przeciąg
- przeciąga się
- przéciągać
- przecinek | przécinék
- przedłużyć
- przéłożenie (przestawka, metateza)
- przénośnia | przenośnia
- przéstanék (znak pisarski)
- przestanek | przéstanek (w mowie, mowy)
- przycisk (kropka nad ż)
- przyimek
- przymiotnik
- przypadek (fleksja)
- przypadek pierwszy (fleksja, = mianownik)
- przypadkowanie
- przypis
- przypowieść
- przyrostnia
- przysłowek
- przyswojone słowo
- punctum (punkt, kropka, znak) łac.
- quantitas łac.
- reciprŏca łac.
- régułá
- relativa łac.
- rodzaj | rodzaje (gramatyczny)
- rodzaj męski
- rodzaj niewieści
- rodzaj nijaki
- rodzajowanie
- Rodzący
- rozdzielnik (diereza)
- rządzi
- rzeczownik
- rzéczownik niéżywotny
- rzéczownik żywotny
- samogłoska | samogłoská (głoska)
- samogłoska długa
- samogłoska krótka
- samogłoska otwarta
- sąd (zdanie)
- sens (zdanie, wypowiedź, znaczenie wypowiedzi?)
- sens (znaczenie)
- sermo łac.
- simplex łac.
- simplicia (czasownik) łac.
- singularia łac.
- singularis łac.
- skrócenie (skrót)
- słownik (leksykon)
- słowo (wyraz)
- słowo (czasownik)
- słowo bierne
- słowo częstotliwe
- słowo czynne
- słowo dokonane
- słowo jednotliwe
- słowo niedokonane
- słowo nieosobiste | słowo niéosobiste
- słowo niezłożone (czasownik)
- słowo nijakie
- słowo osobiste | osobiste słowo (czasownik)
- słowo posiłkowe
- słowo przéczące
- słowo przymiotne
- słowo rzéczowne
- słowo twierdzące
- słowo zaimkowe
- słowo złożone (czasownik złożony, derywowany)
- species łac.
- spojnik
- spółgłoska (głoska)
- srzednik
- stan bierny
- stan czynny
- stan nijáki
- stopień
- stopień najwyższy
- stopień równy
- stopień wyższy
- stopniowanie (przymiotników, przysłówków)
- styl wyższy
- substantiva pol., łac.
- superlativus łac.
- supinum łac.
- swojszczyzna
- sylaba | sylab | sylábá (głoski, litery)
- sylábizować
- sylabizowanie
- syllepsis łac.
- synecdoche łac.
- syntaxis łac.
- szérég (koniugacyjny)
- szykować się
- szykowánie przékładáne
- szykowánie wyrázów | szykowanie części
- tempora łac.
- terminacja
- thema gr., łac.
- tmesis łac.
- ton
- translatio łac.
- trop
- tropos gr.
- tropus łac.
- tryb
- tryb bezokoliczny
- tryb dopuszczájący
- tryb łączący
- tryb mogący
- tryb oznajmujący
- tryb rozkazujący
- tryb życzący
- trybowanie
- trzecia osoba
- ujęcie liter | ujęcie litér
- usta
- usus
- verbum (czasownik) łac.
- vernacula łac.
- Vocativus łac.
- ważyć (o głosce)
- wokala | wokale
- wykrzyknik (część mowy)
- wymawiáć | wymówić
- wymawiánie | wymawianie
- wymowa (artykulacja)
- wyraz
- wyraz foremny
- wyráz grámátyczny
- wyraz nieforemny
- wyraz nieodmienny
- wyraz niezłożony
- wyraz odmienny
- wyraz złożony (compositum)
- wyrzutnia (w wyrazie i/lub mowie)
- wyrzutnia (figura stylu)
- wzgląd
- wzywájący
- y gréckie
- ypsylon
- zaimek
- zaimek dzierżawczy
- zaimek nieforemny
- zaimek osobisty
- zaimek przymiotny
- zaimek pytający
- zaimek rzeczowny
- zaimek ukazujący
- zaimek względny
- zakończenie | zákończenie
- zámiáná
- zbicie
- zdanie
- zgadzać się
- zgoda
- znáczenie
- znáczenie bierne
- znáczenie czynne
- znáczenie przenośne
- znáczenie właściwe
- znák pisárski
- znak pytania
- znak wykrzyknienia
- známie (diakryt)
- znamie lewe
- znamie prawe | známie práwe | známię práwe
- známię | znamię pisarskie | známię pisárskie | zmamie
- zwyczaj narodowy