Historical dictionary
of grammatical terms online

rozziew

Language: polski
EJO 1999, 235 Contemporary definition

Hiatus (rozziew). Bezpośrednie sąsiedztwo dwu samogłosek wewnątrz wyrazu (h. wewnętrzny. np. nauka, kakao) lub na styku dwu wyrazów (h. zewnętrzny, np. tu urodzony, dobry akcent).

Quotations

[...] Po spółgłoskach miękkich przyciskowych […] nigdy nie następują samogłoski czyste y, o, ą lecz zawsze jotowane i e, ę, na końcu zaś zgłoski jer; a lubo ą czyste może w końcówce stać po spółgłosce zmiękczonéj i po j wsuwnym, dla zapobieżenia rozziewowi [...].

Rozziewem (hiatus) nazywámy przydech (spiritus lenis) znajdujący się w środku wyrazu pomiędzy dwiema samogłoskami, s których druga jest czystą, nie przegrodzonemi żádną spółgłoską […].

Nasz i starosłowiański język nie ciérpi rozziewu z wyjątkiem wyrazów złożonych, s których piérwszá część składowa kończy się na samogłoskę, a drugá zaczyná się od samogłoski czystéj o lub u, w starosłowiańskim zaś od ą, gdyż w starosłowiańskiéj mowie jeden tylko spójnik a i z niego złożone zaczynają się od a, które nigdy nie pojáwiá się na drugim miejscu w wyrazach złożonych [...].

Hiatus Rozziew.

Rozziew Hiatus.

Obce i przed samogłoską w spolszczeniu zachowało się lub zastąpione zostało przez y, a rozziew między samogłoskami usunięty pojawieniem się spółgłoskowego j. Tu należą nieliczne w dzisiejszym języku wyrazy, jak oto: fijołek, fijoletowy, klijent.