zmiękczenie pierwszego stopnia palat. polska przez sam. przednie (ć, dź, ś, ź, ń) + II i III pal. psł. (c, dz, ś/sz)

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mał/1863

Spółgłoski zębowe t, d przechodzą w razie zmiękczenia na ć, dź, - i na c, dz. To jest: I. przed miękkiemi samogłoskami (i, e, ę) miękczy się t na ć, a d na dź (zmiękczenia pierwszego stopnia); np. wrócić (wrót-ić) [...] II. przed dwugłoskami zaś jotowemi zlewa się t i j razem na c, a dj na dz (zmiękczenie drugiego stopnia), np. świeca (świetja).

Zmiękczenie gardłowych pierwszego stopnia, t. j. zamiana k na c, g na dz, a ch na ś - mają miejsce przed i, ale to tylko w deklinacyi, (nie zaś w konjugacyi albo w etymologii). Oprócz tego przechodzi k na c, a g na dz — pod tymże warunkiem, t. j. w deklinacyi — także przed e, jeżeli to jest pierwotnie ê (ѣ); — ch przeciwnie zmiękcza się przed każdem e, jakiekolwiek ono jest, zawsze na sz.