Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zmiękczenie drugiego stopnia palatalizacja psł. I i jotacyzacja

Hasło w cytatach: zmiękczenia drugiego stopnia, zmiękczenie gardłowych drugiego stopnia
Język: polski

Cytaty

A zatem spółgłoski podniebienne (cz, sz, ż) i zębowe c, dz — są to już nasze brzmienia w zmiękczeniu najdaléj posunięte, czyli zmiękczenia drugiego stopnia; podczas gdy reszta miękkich, im odpowiednich, okazuje się jakby na przejściu dopiero do nich.

Spółgłoski zębowe t, d przechodzą w razie zmiękczenia na ć, dź, - i na c, dz. To jest: I. przed miękkiemi samogłoskami (i, e, ę) miękczy się t na ć, a d na (zmiękczenia pierwszego stopnia); np. wrócić (wrót-ić) [...] II. przed dwugłoskami zaś jotowemi zlewa się t i j razem na c, a dj na dz (zmiękczenie drugiego stopnia), np. świeca (świetja).

Zmiękczenie gardłowych drugiego stopnia, t. j. zamiana k na cz, g na ż, ch na sz, następuje przed jotowemi dwugłoskami, przed e (e, ь) i miękkiém ę pod każdym warunkiem.