Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pytanie zależne

Hasło w cytatach: pytania zależne
Język: polski

Cytaty

Zdanie rzeczownikowe jest co do treści: 1. Zmysłowo-rzeczownikowe, które pojęcie osoby lub rzeczy w sobie zawiera i za pomocą pytającego zaimka (kto, co; który, jaki, czyj, co za) albo pytającego przysłówka (jak, gdzie, kiedy, skąd, dokąd) łączy się ze zdaniem główném w postaci zależnego pytania [...].

4. Zdania przyczynowe [...] są pięciorakie: 1. ściśle przyczynowe; 2. wnioskowe; 3. celowe; 4. warunkowe; 5. przypuszczające [...]. 5). Zdanie przypuszczające albo przyzwalające wyraża istotną albo możliwą okoliczność, z którą czyn, w zdaniu główném wypowiedziany, jest w takiém przeciwieństwie, iż z okoliczności przypuszczonéj wypadałoby czego innego oczekiwać. Taka okoliczność przypuszczona rozciąga się albo na całą treść zdania pobocznego, albo ogranicza się na jakąś część zdania; w pierwszym razie zaczyna się zdanie przypuszczające spójnikami: chociaż, choć, mimo, nawet, wprawdzie, acz, aczkolwiek, jakkolwiek, lubo [...]; w drugim razie ma zdanie poboczne postać pytania zależnego i zaczyna sie zaimkiem lub przysłówkiem: ktokolwiek, cokolwiek, kto bądź, co bądź; gdziekolwiek [...].

Poboczniki przedmiotowe są dwojakiego rodzaju. Są, albo:

1.zdaniami opowiadającemi [...] — Takie zdania nazywamy także zależnemi.

Albo 2. są pytaniami ubocznemi czyli zależnemi i wiążą się ze zdaniem głowném za pomocą pytajników: czy? jak? gdzie? kiedy? kto? co? który? jaki? etc., n. p. Myśl często o tém, czyliś się wywdzięczył twym dobroczyńcom.

Zdania pytajne są takie zdania poboczne, któremi się o coś pytamy; a że są zawsze od zdania głównego zawisłe, dlatego nazywają się pytaniami zawisłemi lub zależnemi, np. Powiedz mi, czy był wczoraj kto u was? Nic nie mówisz, czy szczęśliwie z podróży wróciliście, jak się mają rodzice i co robią bracia i siostry?