terminów gramatycznych online
zdanie pytajne
Język: polski
Cytaty
Zdanie pytajne: Czyż nie wspaniały ten wschód słońca?.
Zdania pytajne są takie zdania poboczne, któremi się o coś pytamy; a że są zawsze od zdania głównego zawisłe, dlatego nazywają się pytaniami zawisłemi lub zależnemi, np. Powiedz mi, czy był wczoraj kto u was? Nic nie mówisz, czy szczęśliwie z podróży wróciliście, jak się mają rodzice i co robią bracia i siostry?
Co do formy zdania dzielą się: I. Ze względu na czynność umysłową mówiącego: 1) na zdania oznajmujące, a) oznajmujące bezwarunkowo; np.Jestem szczęśliwy […]. 2) na zdania pytajne: np. Czy jestem szczęśiwy? [...]. Do zdań pytajnych należą także wykrzyknienia; są one właściwie pytaniami, na które nie żądamy odpowiedzi; np. Czegom ja nie widział! [...].
[…] Zdania podrzędne (poboczne) ze względu na treść, tj. co do tego, jaki członek zdania nadrzędnego zastępują, dzielą się na podmiotowe, orzecznikowe, określające, okolicznościowe i dopełniające […]. Ze względu na formę czyli na formalne spojenie ze zdaniem nadrzędnym—zdania podrzędne dzielą się: 1) na spójnikowe, tj. spojone za pomocą spójników podrzędnych; 2) na pytajne czyli pytania zależne, tj. spojone za pomocą zaimków pytajnych (kto, co, który, jaki, czyj, ile, co za) i przysłówków pytajnych (gdzie, dokąd, skąd, kędy, kiedy, odkąd, jak długo [...]); 3) na względne, tj. spojone za pomocą zaimków i przysłówków względnych, które co do brzmienia (i pochodzenia) nie różnią się od pytajnych, (oprócz przysłówka czy), który jest tylko pytajnym).
§ 152. Co do treści swej dzielą się zdania na:
1.Twierdzące, [...].
3.Pytajne, np. Czy byłeś w Krakowie? Czy widziałeś Wawel? O której godzinie wyjdziesz na przechadzkę?
Obfitą terminologię z zakresu składni zawiera jej właśnie poświęcona a wydana już po ukazaniu się rozprawy Riesa książka A. Krasnowolskiego.
Terminologia. Propositio indicativa — zdanie oznajmujące, interrogativa — pytajne, exclamativa — pożądające, simplex — nierozwinięte [...].