terminów gramatycznych online
rodzaj żeński
- Mownia: Morz/1857
- Nauka o głoskach: Łaz/1861
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
- Słownik, tom X (Wyg-Ż): Dor/1958–1969
Rodzaj gramatyczny jest kategorią gramatyczną obejmującą w pol. wszystkie odmienne części mowy [...]. Podstawowym kryterium, na podstawie którego dokonuje się podziału rzeczowników na klasy rodzajowe, jest więc kryterium syntaktyczne. Kryterium to pozwala na wyróżnienie w jęz. pol. co najmniej pięciu klas rodzajowych rzeczownika: 1. rzeczowniki męsko-osobowe. 2. męskożywotne. 3. męskonieżywotne. 4. nijakie. 5. żeńskie.
Cytaty
Dwa są rodzaje istot wedle płci: męski i żeński, ale są także istoty bezpłciowe, jakiemi są wszystkie rzeczy martwe, lub co do płci obojętne, — rodzaje też istotników są trzy: męski, żeński, oraz nijaki.
Końcówka na spółgłoski miękkie następujące: w’, ź dź, ć, przypada zwykle rodzajowi żeńskiemu (…). Żeński ma końcówkę samogłoskową a, i (…).
Po największéj części nie wymawiamy także ł w imiesłowie czasu przeszłego, a w XVI wieku nie pisali go także niektórzy pisarze, np. wpad(ł) [...], lecz dziś słusznie należą te imiesłowy tylko do wyrzutni mownéj, bo to ł zamilczane w rodzaju męskim, występuje znowu w rodzaju żeńskim i niejakim, tudzież w l. mnog. a zatém częściéj się wygłasza, niż zamilcza: wpadła, wpadło [...].
[…] Imiona osób i zwierząt płci żeńskiéj są rodzaju żeńskiego, np. żona, matka […].
Żeński [...]∆Rodzaj żeński, końcówka żeńska «właściwość rzeczowników ujawniająca się w formach ich odmiany i w związkach zgody z odnoszącymi się do nich zaimkami, przymiotnikami: ta wysoka jabłoń, o tej wysokiej jabłoni, bez związku z żeńskością fizyczną (płcią) desygnatu określanego rzeczownika».