terminów gramatycznych online
rodzaj żeński
Język: polski
- Części mowy odmienne: Malecz/1882
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- [Wstęp]: Marc/1833
Rodzaj gramatyczny jest kategorią gramatyczną obejmującą w pol. wszystkie odmienne części mowy [...]. Podstawowym kryterium, na podstawie którego dokonuje się podziału rzeczowników na klasy rodzajowe, jest więc kryterium syntaktyczne. Kryterium to pozwala na wyróżnienie w jęz. pol. co najmniej pięciu klas rodzajowych rzeczownika: 1. rzeczowniki męsko-osobowe. 2. męskożywotne. 3. męskonieżywotne. 4. nijakie. 5. żeńskie.
Cytaty
[...] poniewáż łatwo się domyślić możná po przypádku piérwszym, rodzaju żéńskiégo, liczby pojedynczéj, osoby trzeciéj, Rzeczownika rzecz, lub sprawa, i Słowa jest [...].
Jeżéli trudno domyślić się szczególnégo Rzeczownika, w tén czas zwłaszcza, gdy Przymiotnik kładzie się w rodzaju żéńskim lub nijakim [...].
Lubo w naszym języku Rzeczowniki zwiérzęcé pospolicie, a nieżywotné powszechnie, są w liczbie mnogiéj rodzaju żeńskiego [...].
Bez czego nie mogła bowiem nigdy dopiąć [młodzież litewska] tego, by, choć po kilkoletniém uczeniu się mówienia po polsku, iż tak rzekę, niekaleczyła wyrazów mowy polskiéy: iuż niewiadomością wydawania końcowych odmian imion: iuż niezgodą w rodzaiowaniu: iuż nieznaiomością dania różnicy rodzaiu męzkiego, żeńskiego i nijakiego.
Rzeczowniki mają trzy rodzaje: rzeczowniki żywotne, oznaczające płeć męzką, są rodzaju męzkiego, np. sąsiad, lew; oznaczające płeć żeńską, są rodzaju żeńskiego: służąca, kura; oznaczające zaś młode pokolenie, są rodzaju nijakiego: [...] kurczę.
Rzeczowniki rodz. żeń. z zakończeniem samogłoskowem mają w ogóle w 4-ym przypadku liczby pojedyń. ę.