Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

rodzaj żeński

Entry in quotations: r. żeńsk
Language: polski
Area: Fleksja (Today)
EJP 1991, 285 Contemporary definition

Rodzaj gramatyczny jest kategorią gramatyczną obejmującą w pol. wszystkie odmienne części mowy [...]. Podstawowym kryterium, na podstawie którego dokonuje się podziału rzeczowników na klasy rodzajowe, jest więc kryterium syntaktyczne. Kryterium to pozwala na wyróżnienie w jęz. pol. co najmniej pięciu klas rodzajowych rzeczownika: 1. rzeczowniki męsko-osobowe. 2. męskożywotne. 3. męskonieżywotne. 4. nijakie. 5. żeńskie.

Quotations

Bez czego nie mogła bowiem nigdy dopiąć [młodzież litewska] tego, by, choć po kilkoletniém uczeniu się mówienia po polsku, iż tak rzekę, niekaleczyła wyrazów mowy polskiéy: iuż niewiadomością wydawania końcowych odmian imion: iuż niezgodą w rodzaiowaniu: iuż nieznaiomością dania różnicy rodzaiu męzkiego, żeńskiego i nijakiego.

Kr/1917, p. 14 Definition

Rzeczownikami osobowemi rodzaju żeńskiego są wyrazy, oznaczające kobiety; np. matka, ciotka, opiekunka, zakonnica, Marja, Helena [...].

Rodzaju żeńskiego są np. następujące rzeczowniki nieżywotne: sosna, grusza, śliwka, wierzba, łodyga [...].

Z nazw miast r. żeńsk. wyjątek stanowią: BrodyBrodów, rodz. męsk. (od rzeczown. bród—brodu = mielizna wpoprzek rzeki).