Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj żeński

Hasło w cytatach: żeński, żeński rodzaj
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
EJP 1991, 285 Definicja współczesna

Rodzaj gramatyczny jest kategorią gramatyczną obejmującą w pol. wszystkie odmienne części mowy [...]. Podstawowym kryterium, na podstawie którego dokonuje się podziału rzeczowników na klasy rodzajowe, jest więc kryterium syntaktyczne. Kryterium to pozwala na wyróżnienie w jęz. pol. co najmniej pięciu klas rodzajowych rzeczownika: 1. rzeczowniki męsko-osobowe. 2. męskożywotne. 3. męskonieżywotne. 4. nijakie. 5. żeńskie.

Cytaty

Wyraz naostatek dobrze brzmiący i z czystego Słowiańskiego pierwaka Łog prowadzony, mogący się u nas nakłaniać według obu rodzajow: męzkiego i żeńskiego, jak mamy przykład na zkładunkach; odłog, połog, rozłog, podłoga, wyłoga i załoga, nałog i nałoga.

Społgłoska J, dla swej zbytecznej miękości, opuszcza się w przypadku Oddawalnym i Przymieszczalnym Imion żeńskiego rodzaju, ktore jej posługi w inszych przypadkach potrzebują , bo tu już Samogłoska I tyle wybija na ucho sama, ileby wybijała z przybraną przed sobą Społgłoską J, np. Austryi, w Austryi i t. d. zamiast: Austryji, w Austryji.

Tak rozumiałby, jaki słabiuchny Etymolog, że np. zakończka Imion na ica, jedynie stosuje się do Imion rodzaju żeńskiego, porownanych z męzkiemi Osobownikami, kończonemi na ik, np. Zastawnica lub Zastawniczka od Zastawnik, Pokutnica od Pokutnik i t. d.

Daléj na różnicę odmian końcowych w skłońnikowaniu wpływa płeć istot żyjących np. człowiek, niewiasta, koń, klacz i istot nierozwiniętych, niedoskonałych np. dziecię, źrzebię. Którym płciom w grammatyce nadano nazwy: rodzaj męzki, żeński, nijaki.

Rodzaj wyrazów: ★męski (masculinum), ★żeński (femininum) i ★nijaki (neutrum). W liczbie mnogiej też ★męsko-osobowy (pilni chłopi orali) i ★rzeczowy (pilne chłopy orały).

Żeński, p. rodzaj.