terminów gramatycznych online
rodzaj nijaki
Cytaty
Anglicy mają trzy rodzaje męzki, żeński i nijaki. [...] Kiedy [...] rodzaju nie wyrażamy, jako też rzeczy nieżywotné należą do rodzaju nijakiégo.
Rodzaje męzki i żeński wyrażamy pospolicie przez te zaimki he on, she ona, a ich przymioty przez his jégo, her jéj, their ich, a rodzáj nijaki przez it to, przymioty zaś jego przez its tégo, their ich.
Głoska ę pisze się: [...]
3) W pierwszym przypadku l. p. rodz. n. tych Rzeczowników, które w drugim przypadku l. p. syllabę nia albo cia przyjmują, np. imię, imienia; ramię, ramienia; zwierzę, zwierzęcia; kurczę, kurczęcia.
(Rodzaj nijaki.)
N. Ono.
(Rodz. nijaki)
Czyje?
Rzeczowniki dzielą się na trzy rodzaje, na [rodzaj] męzki, żeński, i nijaki, a to podług swego znaczenia i zakończenia.
Nijaki rodzaj, genus neutrum.
Całe wyrażenia, tudzież słowa i przysłówki będące przedmiotem zdania, uważają się za rzeczowniki rodzaju nijakiego, liczby pojedyńczéj; zgadzając więc z niemi słowo lub przymiotnik, trzeba je kłaść w tymże rodzaju i liczbie.
Mamy w języku naszym trzy grammatyczne rodzaje, a te są: męski, żeński i nijaki, np. ojciec, matka, dziecię.
Wszystkie rzeczowniki [...] mające znaczenie obojętne czyli płci obojéj, są rodzaju nijakiego, np. dziecię, dziecko, źrebię, kocię, szczenię i t. d.
Rodzaju nijakiego ze znaczenia są: wszystkie imiona wyrażające istoty niedorosłe, nierozwinięte, niedawno narodzone, np. dziecię, niemowlę, źrebię, cielę, kurczę, jagnię itd., niemniéj nazwy liter, np. wielkie A, małe b, twarde t, miękkie c; nakoniec wyrazy i całe zdania rzeczownie wzięte, np. piękne to twoje zaraz, prawdziwe twoje "jak matkę kocham".
Rodzaju nijakiego z zakończenia są rzeczowniki zakończone na o, e, ę, np. okno, złoto, szkoło, pole, imię, wymię, brzemię itd.
VI. i VII. przypadek l. poj. w deklinacyi przym. i zaim. pisać w rodzaju męskim ym (im), w nij. em: pilnym uczniem — na tym koniu — z małem dzieckiem — w swojem dziele.
ą w deklinacji w II. ’przyp. 1. m. rodz. nijakiego: zwierząt, źrebiąt, dziewcząt, książąt, w IV. przyp. l. p. rzeczownika panią [...].
ę piszemy: w deklinacji: w I., IV., i V. przyp. l. pojed. rzecz. r. n. zak. na ę: ramię [...] w IV. przyp. l. p. rzecz. r. żeńskiego zakończonych na a, i: matkę [...]
W koniugacji: w 1-ej osobie l. pojed. niosę, biorę, piszę i t. p.; w formach imiesłowu czynnego przeszłego na rodzaj żeński i nijaki l. p.: żęła, żęło, ciągnęła, i l. mnogiej ciągnęli, cięli, żęły itp.