terminów gramatycznych online
przypadek szósty fleksja, = narzędnik
Cytaty
[...] Przedmiot, który jako środek czyli narzędzie w działaniu uważamy. Ten stoi w przypadku 6tym np. Dawid zabił Goliata kamieniem.
Szósty przypadek kładzie się 1) na pytanie czém? jakim sposobem? [...].
I. Przypadek.
Trzy są główniejsze powody, dla których się kładzie. [...]
2.Słowa: nazywać się, i być, rządzą dwoma przypadkami: mianownikiem podmiotu i mianownikiem epitetu, przymiotnika, opowiednika np. ja jestem nieszczęśliwy, on się nazywa Krasicki. Częściej jednak te słowa rządzą przypadkiem 6ym: on jest nieszczęśliwym.
W tych dwóch wiérszach z pieśni IV sztuki Rymotwórczéj Dmochowskiego nie tak pięknie i pełno by się wydał 1szy jak 6sty przyp.
VI. Przypadek.
Jest 6 główniejszych powodów, dla których kładziemy przypadek 6sty.
- Na pytanie: kim? czém? jakim?
Przypadek 6, L. P. R. Ż. D. II. Ten przypadek kończy się zawsze na: ą, formuje się od przypadku I, l. p., zachowując to wszystko, co się w przypadku II, l. p wyrzuciło, lub zamieniło, albo dodało, co dzieje się sposobem następnym: np. książka, nadzieja, noc, gęś [...]; przypadek VI, l. p. książką, nadzieją, nocą, gęsią.
Przypadek 6, L. P. R. Ż. D. II. Ten przypadek kończy się zawsze na: ą, formuje się od przypadku I, l. p., zachowując to wszystko, co się w przypadku II, l. p wyrzuciło, lub zamieniło, albo dodało, co dzieje się sposobem następnym: np. książka, nadzieja, noc, gęś [...]; przypadek VI, l. p. książką, nadzieją, nocą, gęsią.
[...] Według tego łacińskiego porządku nazwáł kś. Kopczyński w swéj Gramatyce dla Szkół Národowych, wydanéj po ráz piérwszy w Warszawie roku 1785, Mianownik piérwszym przypádkiem, Dopełniácz drugim, Celownik trzecim, Biernik czwártym, Wołácz piątym, Nárzędnik szóstym, Miejscownik siódmym. Prof. Fr. Bopp w swojéj gramatyce sanskrytu, w którym jest 8 skłonników, nie bez słusznego powodu zestáwiá te skłonniki w następującym porządku, jako to: 1. Mianownik, 2. Biernik, 3. Nárzędnik. 4. Celownik, 5. Odbierácz, 6. Dopełniácz, 7. Miejscownik, 8. Wołácz.
y w końcówkach przymiotników, zaimków, liczebników i imiesłowów VI. i VII. przyp. l. p.
W VI. p. l. m. tych części mowy: dobrymi dziełami, polami, kochającymi dziećmi itd.
§ 27. Przypadków mamy w języku polskim siedm, jako to:
Przypadek I na pytanie kto? co? [...]
[Przypadek] VI [na pytanie] kim? czem?
Przypadek 6-ty (kim, czem) zastępuje się przyimkiem com (z kim, z czem) i por (przez kogo, co), n. p. nożem — com a faca, ulicą — pela rua, powozem — com o carro; com as azas (skrzydłami).