Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek szósty fleksja, = narzędnik

Język: polski

Cytaty

Przypádkują się Rzeczowniki nie przez odmianę przypadków zakończenia, ale przez odmianę przyimków: oto wzór przypádkowania. Przypádek 1. The King Król 2. of the King Króla 3. To the King Królowi 4. The King Króla 5. O! King O! Królu 6. From the King od Króla

That [...] jeśli przypáda kłaśdź je w przypadku drugim, trzecim lub szóstym.

Głoska ą pisze się: [...]

2) W 6tym przypadku Przymiotników i Rzeczowników liczby pojed. rodz. ż.

Poetom i Mówcom wolno jest też dla kadencyi albo rozmaitości harmonii kończyć 6ty przypadek, na ym, zamiast em, np. wielkim szczęściem, zamiast: wielkiem szczęściem.

6ty przypadek kończy się zawsze na em, np. z Kapitanem.

Przez ułomkowe rozumiemy imiona takie, które tylko kilka, dwa, trzy albo cztery przypadki mają.

Tylko jeden przypadek mają: [...]

6ty przyp. np. całkiem, nurkiem, hurmem, milczkiern, raptem, ukradkiem.

Pytanie Kim? Czem? rządzi szóstym przypadkiem bez Przedimka z, np. Król rządzi, kim? narodem. Zabiłem zająca, czem? kijem, (nie z kijem).

[...] Według tego łacińskiego porządku nazwáł kś. Kopczyński w swéj Gramatyce dla Szkół Národowych, wydanéj po ráz piérwszy w Warszawie roku 1785, Mianownik piérwszym przypádkiem, Dopełniácz drugim, Celownik trzecim, Biernik czwártym, Wołácz piątym, Nárzędnik szóstym, Miejscownik siódmym. Prof. Fr. Bopp w swojéj gramatyce sanskrytu, w którym jest 8 skłonników, nie bez słusznego powodu zestáwiá te skłonniki w następującym porządku, jako to: 1. Mianownik, 2. Biernik, 3. Nárzędnik. 4. Celownik, 5. Odbierácz, 6. Dopełniácz, 7. Miejscownik, 8. Wołácz.

Przypadki Casus. Najstosowniéj oznaczać je liczbami: pierwszy, drugi i t. d.[pp. 1, pp. 2 i t. d.]. Ablativus wypada nazywać ósmym [pp. 8]. szósty zaś oznaczałby Instrumentalis.