A-temat

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Malin/1869
• Mał/1879
• KarłT/1885

Trzeba wiedzieć, że w sanskrycie skłánianie przymiotników, tak jak w greczyznie i łacinie, niczym się nie różni od skłánianiá rzeczowników tego samego zakończeniá. I tak przymiotnik w rodzaju męzkim sivas [...] skłánia, się jak manudas [...], w rodzaju nijakim śivam jak aratram, w rodzaju żeńskim śivā, jak vidhāvā. Według sanskryckiéj teoryji prof. Boppa wszystkich trzech form mianownika liczby pojedyńczéj śivas, śivam, śiva jest temátem śiva, końcowe s jest znamieniem mianownika, końcowe m jest znamieniem biernika; a że w rodzaju nijakim forma aratram może być tak mianownikiem, jak i biernikiem liczby pojedyńczéj, przeto sądzi prof. Bopp, że tu biernik przyjął posługę mianownika. Końcówka rodzaju żeńskiego ā długie nie powstała według niego z as za pośrednictwem ah, lecz s połączeniá temátu kończącego się na a krótkie s końcówką rodzaju żeńskiego, którą także jest a krótkie, tak że s temátu śivă+ă, powstaje forma żeńská sivā. Taką jest teoryjá a-tematów. Prof. Mikłosicz, uznáwszy tę teoryją za pewnik, i zarazem odgłoskę jor po spółgłosce zakrywającéj ostatnią głoskę wyrazu za samogłoskę, np. w rabs, wprowadził tę błędną teoryją do swojéj Gramatyki Porównawczéj słowiańskiéj pod postacią jor-temátów. S tego to powodu mám sobie za obowiązek przypatrzyć się téj teoryji bliżéj.

[...] Z upádkiem zaś teoryji o a-temátach, upádá sama przez się daleko niedorzeczniejszá teoryjá prof. Mikłosicza o jor-temátach, zwłaszcza, że według niezaprzeczonych pewników w dziedzinie paleografiji, odgłoska jor, odpowiedniá z rodu swego runie oehr, nigdy na końcu wyrazów nie była i nie jest samogłoską [...].

Osnowa A, Osnowa I i t. d. (ale nie A-Osnowa (A-Temat) i t. d.)