terminów gramatycznych online
liczebnik oznaczony
Cytaty
P. Jak się dzielą liczebniki? O. Na oznaczone lub nieoznaczone stosownie do tego, czy wyrażają ilość oznaczoną, jak: dwa, pięć, sto, tysiąc, lub nieoznaczoną, jak: kilka, parę, kilkaset, pareset.
Liczebniki dzielą się na oznaczone czyli dokładne, które szczególną ilość istot wskazują, czyli dokładnie wyrażają ilość istot […]; nieoznaczone czyli niedokładne, które w ogóle zbiór jakiś istot wskazują, czyli niedokładnie oznaczają ilość istot.
Tak oznaczone jak i nieoznaczone liczebniki ze względu na ich znaczenie są: a) zbiorowe, oznaczające zbiór istot jednego gatunku, ale różnego rodzaju pod względem gramatycznym, t.j. jedne męzkie a drugie żeńskiego rodzaju […]; b) ilorakie czyli gatunkowe, wskazujące liczbę gatunków jakiéj istoty, na pytanie iloraki? wieloraki? [...]; c) wielokrotne czyli częstotliwe, oznaczające powtarzanie rzeczy i czynności, na pytanie ilokrotny? [...]; d) podziałowe, oznaczające równy podział istot [...].
Liczebniki oznaczone dzielą się jeszcze ze względu na ich znaczenie na: a) piérwotne czyli główne (kardynalne), dla tego tak nazwane, iż się z nich inne urabiają, te odpowiadają na pytanie ile? […]; b) porządkowe, wskazujące porządek rzeczy po sobie następujących [...]; c) mnożne albo spółkowe, znaczące ilość rzeczy jednego gatunku, do całości innéj rzeczy należących czyli w niéj powtórzonych [...]; d) społeczne, oznaczające społeczeństwo z wyrażoną liczbą istot [...].
Oznaczone liczebniki są te, które ilość osób lub rzeczy dokładnie oznaczają, np. dwa, trzy, sto, tysiąc itd.; nieoznaczone zaś są te, które ilość osób lub rzeczy nie dokładnie, lecz tylko ogólnie oznaczają, np. kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt, kilkaset.
Jeden, dwa, trzy,... dziesięć,... sto,... tysiąc,... milion — itp. oznaczają ilość, dokładnie wyrażoną. Przeciwnie: kilka — kilkoro — wiele — tyle — ile, itp. oznaczają ilość tylko w przybliżeniu. Pierwsze nazywamy liczebnikami oznaczonemi; te zaś drugie nieoznaczonemi — i to jest niejako główny podział liczebników.
Liczebniki, oznaczające dokładnie liczbę osób lub rzeczy, nazywają się oznaczone; te, które nie oznaczają dokładnie liczby osób lub rzeczy, nazywają się liczebniki nieoznaczone.
Liczebniki porządkowe i ilościowe (główne, ułamkowe, zbiorowe, wielorakie, mnożne) oznaczone i nieoznaczone.
Ze względu na znaczenie dzielimy liczebniki na: 1. porządkowe (pierwszy, wtóry, setny...), 2. ilościowe, z pośród których wyróżniamy [...], 3. oznaczone (dziesięć, ośmnaście...), 4. nieoznaczone (mało, wiele, kilka...
★Liczebniki (numeralia) ★oznaczone i ★nieoznaczone: a) ★porządkowe (ordinalia), b) ★ilościowe: 1) ★główne (cardinalia), 2) ★ułamkowe, 3) ★zbiorowe, 4) ★mnożne, 5) ★wielorakie.
Oznaczone, p. liczebniki.