Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

zaimek

Language: polski
Etymology: łac. pronomen
EJO 1999, s. 654 Contemporary definition

Zaimek. Klasa wyrażeń uznawanych wprawdzie za odrębną część mowy, ale z zastrzeżeniem, ze jest to część mowy wyróżniana na podstawie innych kryteriów niż rzeczownik, przymiotnik, czasownik czy przysłówek

Quotations

Wszystkie Rossyjskie rzeczenia dzielą się na ośm części, i do nich się odnoszą, które są: Imie (Nomen), Zaimek (Pronomen), Słowo (Verbum) Uczesnictwo (Participium), Przysłowie (Adverbium), Przekładanie (Praepositio), Łączenie (Coniunctio), Międzymiot (Interiectio).

[По сему слово человѣческое имѣетъ осмь частей знаменательныхъ. 1) Имя, для названїя вещей. 2) Мѣстоименїе, для сокращенїя именованїй. 3) Глаголъ, для названїя дѣянїй. 4) Причастїе для сокращенїя, соединенїемъ имени и глагола въ одно реченїе. 5) Нарѣчїе, для краткаго изображенїя обстоятельствъ. 6) Предлогъ, для показанїя принадлежности обстоятельствъ къ вещамъ или дѣянїямъ. 7) Союзъ, для изображенїя взаимности нашихъ понятїй. 8) Междуметїе, для краткаго изъявленїя движенїй духа. Łomonosow, 1757, § 46. ]

Zaimków w Rossyjskim języku jest dziewietnaście.

Zaimki mają Rodzaje, Liczby, Osoby, Spadki, i Skłonienia.

Przyrostek że ma postać spójnika że, np. wiem ŻE tak jest; przyrostki to, ci, mają postać zaimków, np. TO, co mówisz; winienem CI (zamiast tobie); lecz znaczenie ich wcale jest odmienne.

Zaimek on, gdy się tak skraca w niektórych przypadkach, że, nie stanowiąc syllaby, przyłącza się w wymawianiu do przyimków do, po, przez, nad, słusznie także i w pisaniu jak jeden z niemi wyraz łączyć się powinien: doń, poń, przezeń, nadeń.

Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.

Podział Zaimków. Zaimek (Str. 6.) zastępuje miejsce rzeczownika lub przymiotnika, i jest albo rzeczowny albo przymiotny. Zaimki różne mają znaczenie, różnie się nazywają i dzielą. 1. Zaimki osobowe. [...] 2. Zaimki dzierżawcze. [...] 3. Zaimki ukazujące. [...] 4. Zaimki względne. [...] 5. Zaimki nieoznaczające.

Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

Zaimek jest to wyraz, który się kładzie zamiast rzeczownika.

Zaimki dzielą się na osobowe, posiadawcze, odnośne, wskazujące, pytające, łączące i nieoznaczone.

Zajimki zastępujące imiona i nazwy istot wszelkich tychże żywotnych, i nieżywotnych.

Prawidła przypadkowania zajimków wszystkich. Prawidłowe najprzód.

Uważać na rodzaje rzeczowników, dla których, jedynie służy ten zajimek, jeżeli kiedy wątpliwość zachodzi co do rodzajów użyć zaraz ten ta to.

Zaimek. Zaimki rzeczowne, przymiotne i przysłowne. Zaimki odpowiednikowe. Zaimki osobowe, zwrotne, dzierżawcze, wskazujące, względne, pytające i nieokreślone.

Kl/1939, p. 69 Definition

Wśród wyrazów nazywających przedmioty znajdujemy także zaimki, które jako rzeczowniki odpowiadają na pytania kto? co?, ale mają mniej ograniczone, ogólniejsze znaczenie. Występują zastępczo zamiast dokładniejszej nazwy osoby lub rzeczy, wyrażonej rzeczownikiem. Stąd też ich miano: zaimek, łaciński pro-nomen.