Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczebnik

Język: polski
EJO 1999, 337-338 Definicja współczesna

Liczebnik. Wyraz o funkcji wskaźnika ilości (liczby) przedmiotów, kolejnego miejsca w zbiorze przedmiotów.

Cytaty

Wedle tego wzoru w liczbie tylko pojedyńczéj odmieniają się następne liczebniki: pięć, sześć, siedm' albo siedem' [...].

Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

Liczebnik jest to część mowy, która oznacza liczby.

Liczebniki dzielą się na: 1. Główne. 2. Porządkowe. 3. Ułamkowe. 4. Zbiorowe. 5. Stosunkowe.

Liczebnik jest to część mowy nieodmienna, która pokazuje liczbę oznaczoną, lub nieoznaczoną, i odpowiada na pytanie ile?.

Liczebniki 5 i 11 bez rzeczownika. Osobowe męzkie. Rzeczowe męzkie. Żeński i nijaki. [...] Liczebniki z rzeczownikami. Osobowe. Zwierzęce. Żeński i nijaki.

O liczebniku "Dwa gołąbki razem żyły. [...] Takie wyrazy nazywamy liczebnikami [...] Liczebnik czyli imię liczbowe jest to wyraz, oznaczający liczbę czyli ilość istot, także ich porządek i kładzie się na pytanie ilu lub ile? który? iloraki? […]. Liczebnik podobnie jak przymiotnik w zdaniu jest określeniem.

Liczebniki dzielą się na oznaczone czyli dokładne, które szczególną ilość istot wskazują, czyli dokładnie wyrażają ilość istot […]; nieoznaczone czyli niedokładne, które w ogóle zbiór jakiś istot wskazują, czyli niedokładnie oznaczają ilość istot.

Liczebnik jest to część mowy odmienna, która służy do liczenia przedmiotów, która oznacza ilość przedmiotów lub ich porządek, np. jeden, trzy; dziesiąty, dwudziesty piąty.

Liczebnik odmienia się przez rodzaje, liczby i przypadki.

Każdy wyraz, który oznacza pewną ilość czyli liczbę osób lub rzeczy, nazywa się imieniem liczbowém, albo krócej: liczebnikiem.

Liczebniki, inaczej liczbowniki, wyrażają bądź ilość czyli liczbę przedmiotów, jak: "jeden" tydzień, dwa dni, dwie godziny, trzy domy, dziesięć korcy, czterdzieści tomów, i t. p. i te nazywamy liczebnikami głównem; bądź porządek, według którego przedmioty po sobie następują; np. pierwszy tydzień, drugi dzień, druga godzina, trzeci dom, dwudziesta wiosna, setna rocznica, i t. p., i te noszą nazwę liczebników porządkowych.

Liczebnik jeden, jedna, jedno ma odmianę podług deklinacji zaimkowej.

W języku portugalskim rozróżnia się dziesięć części mowy (partes do discurso):

1.rzeczowniki — substantivos, [...]

5.liczebniki — nomes numeraes [...].

Takie części mowy, które oznaczają liczbę osób lub rzeczy, albo też, w jakim porządku one po sobie następują, nazywają się liczebniki.

Przymiotniki określające dzielą się na:

1) Przedimkowe (articulares), [...].

7) Liczebniki (numeraes), o których mowa w następnej lekcji.

Liczebniki (numeraes).

Są to słowa, któremi oznaczamy liczbę osób lub rzeczy. Dzielą się w portugalskim języku na: Główne (cardinaes):

um, uma - jeden, no, na

dois, duas - dwaj, dwa, dwie

Liczebniki (numeralia) ★oznaczone i ★nieoznaczone: a)porządkowe (ordinalia), b)ilościowe: 1) ★główne (cardinalia), 2) ★ułamkowe, 3) ★zbiorowe, 4) ★mnożne, 5) ★wielorakie.

II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy):

A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale).