Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczebnik

Język: polski
EJO 1999, 337-338 Definicja współczesna

Liczebnik. Wyraz o funkcji wskaźnika ilości (liczby) przedmiotów, kolejnego miejsca w zbiorze przedmiotów.

Cytaty

I tak w wyrażeniu „kupiłem trzy tylko książki" przysłówek tylko położony przy liczebniku trzy, którego jest okréśleniem, czyni myśl niewątpliwą.

Liczebnik, czyli imię liczebne, jest nazwisko ilości, czyli mnogości, albo zbioru rzeczy, np. jeden człowiek, dwa konie, trzy stoły i t. d.

Liczebnik czyli imię liczebne jest nazwisko ilości czyli mnogości, albo zbioru rzeczy zmysłowych, lub umysłowych, żyjących, lub nieżyjących i t. d.; także rozmaitych stósunków i względów zachodzących w myśli ludzkiéj, np. dwaj mężowie, trzy gruszki.

Liczebniki [...] odmieniają się przez rodzaje, liczby i przypadki.

Liczebnik jest to część mowy nieodmienna, która pokazuje liczbę oznaczoną, lub nieoznaczoną, i odpowiada na pytanie ile?.

Liczebniki 5 i 11 bez rzeczownika. Osobowe męzkie. Rzeczowe męzkie. Żeński i nijaki. [...] Liczebniki z rzeczownikami. Osobowe. Zwierzęce. Żeński i nijaki.

Liczebniki, inaczej liczbowniki, wyrażają bądź ilość czyli liczbę przedmiotów, jak: "jeden" tydzień, dwa dni, dwie godziny, trzy domy, dziesięć korcy, czterdzieści tomów, i t. p. i te nazywamy liczebnikami głównem; bądź porządek, według którego przedmioty po sobie następują; np. pierwszy tydzień, drugi dzień, druga godzina, trzeci dom, dwudziesta wiosna, setna rocznica, i t. p., i te noszą nazwę liczebników porządkowych.

Liczebnik jeden, jedna, jedno ma odmianę podług deklinacji zaimkowej.