Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wpływ

Hasło w cytatach: wpływy
Język: polski
Dział: Ogólnojęzykowy (współcześnie)

Cytaty

Dawniej objaśniano brak udźwięcznienia przed następującą półotwartą i otwartą u bardzo licznych osobników wpływami pisowni i uważano to zjawisko za wyjątek z ogólnej zasady typowego wymawiania polskiego [...].

[...] jeżeli typowe chełmińskie ńeśam lub ńeśema [...] są dawniejsze, to dobrzyńskie ńeśema powstało drugorzędnie pod wpływem ńeśe ńeśeće [...].

Narzędnik kończy się w wielu dialektach na -om, że jednak jest to w nich zwykły rezultat og.-pol. -ǫ, przeto nie można stwierdzić, czy nie działał tu także wpływ końcówki masc.-neut. -em.

Obie grupy przedstawiają może dwie różne warstwy chronologiczne, starszą i młodszą. Przypatrując się bliżej »starszej« grupie z jej pięknemi odpowiednikami i u <—ь ъ, widzimy, że w somukis kekulis suppis pyculs tisties krikstis asilis mamy do czynienia z mocnemi jerami, a przynajmniej z obocznością mocnych i słabych jerów, w pyculs i kekulis nadto z drugorzędnem jer (pьklъ, čechlъ), przyczem przy pyculs grał niewątpliwie rolę wpływ wyrazu pickūls = łot. pikuls.

Z biegiem czasu niejedno ’e z jeru rozwinięte uległo wykolejeniu t. j. wpływowi tak częstej oboczności ’e || ’o.

O przysłówkowych komparatywach była już mowa w § 57, tu dodać jeszcze można, że na postać -ej nie były zapewne bez wpływu formy odmienne piękniejszy piękniejsza, których związek z pięknie(j).... był przecież zawsze odczuwany.