terminów gramatycznych online
spółgłoska poprzedzająca
Język: polski
Cytaty
Jeżeli się 3cia osoba kończy na y, i, e, z poprzedzającemi spółgłoskami, na ten czas y, i, e, wypuszczaj się, np. uczy, ucz; mówi, mów; pisze, pisz.
Czyli: przed położoném na końcu wyrazu j, ł, l, r, rz, a mianowicie przed słabymi w, b, d, dz, dź, g, ż, dż, z, ź, pochylają się samogłoski poprzedzające.
Powiedziano wyżej, że (miękkie) samogłoski mają własność miękczenia poprzedzającej spółgłoski. Otóż powszechna reguła tego miękczenia jest następująca.
W memoryale p. Kryńskiego czytamy: [...] "W gramatykach, począwszy od Kopczyńskiego, uznano, że imiesłów „osobliwy" na szy tworzy się „od 3-ej osoby liczby pojed. rodz. męskiego, czasu przeszł., trybu oznajm. na ł z poprzedzającą spółgłoską, przyjmując do tego samego zakończenia: szy, n. p. rzekłszy". [...]"
Rozróżnienie według poprzedzającej spółgłoski [...] znamionuje cały Śląsk (prócz okolicy Głogówka) i przyległe części Małopolski [...].
To też różnica leżała dialektycznie więcej w afekcji poprzedzającej spółgłoski, która to afekcja pochodziła z czasów dawniejszych.