Historical dictionary
of grammatical terms online

słowo nijakie

Language: polski

Quotations

Słowa [...] są wielorakie. Verbum activum. Słowo czynne. Verbum passivum. Słowo bierne. Verbum deponens. Słowo pokładne, które ma zakończenie bierne (terminationem passivam) à znaczenie czynne (significationem activam). Verbum auxiliare. Słowo posiłkowe. Verbum regulare. Słowo foremne. Verbum irregulare. Słowo nie foremne. Verbum personale. Słowo osobiste. Verbum impersonale. Słowo nie osobiste. Verbum neutrum. Słowo nijakie, t.[to] j. [jest] ani czynne, ani bierne. Verbum frequentativum, Carisio, iterativum. Słowo częstotliwe, czyli powtorzyste. Verbum reciprocum. Słowo zaimkowe etc. etc.

O Słowach czynnych i nijakich.

(Verba activa et neutra.)

Jakie czynności oznaczają słowa czynne i nijakie? i podług jakich form czasują się? [...].

B. Słowa nijakie oznaczają czynności takie, które my tylko wykonywać możemy, ale one nie mogę bydź względem nas wykonane, np. my możemy pisać, jechać, ale nie możemy bydź pisani, jechani, dla tego też słowa nijakie nie mają formy biernej czasowania, nie można powiedzieć, np. jestem jechany, i t. d.

Глаголы по значенію своему раздѣляются на залоги, которые суть: [...] 2) Средній, słowo nijakie, противоположный дѣйствительному, показываетъ какое либо состояніе или дѣйствіе не переходящее на другой предметъ. Послѣ глагола средняго залога нельзя сдѣлать вопроса kogo? со? напр. iść, spać, jechać, płakać.

Słowo wyraża czynność lub stan pewnej osoby lub rzeczy; np. czytam, niesiesz, strzeże, płynie, rośnie, leży, i t. d. Stąd dwa główne działy słów: 1) słowa wyrażające czynność, jak np. czytać, nieść, [...] i te nazywamy czynnemi, 2) słowa wyrażające stan istoty jakiej, jak np. rosnąć, stać, siedzieć, leżeć, spać, odpoczywać, świecić, schnąć, więdnąć, gasnąć, i t. p. i te noszą nazwę słów nijakich.