terminów gramatycznych online
onomatopeja
Język: polski
Geneza: gr. onomatopoiía 'tworzenie nazw'
- Budowa wyrazów: Łoś II/1925
- Część II. O Słowie: Mucz/1825
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Przypisy do rozdziału III: Kop/1785
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik, cz. I (A - O): SWil/1861
- Słownik, t. 3: N-Ó: SW/1900-1927
- Słownik, tom V (Nie-Ó): Dor/1958–1969
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Onomatopeja (wyraz dźwiękonaśladowczy). Wyraz zawierający w swej części rdzennej imitację, często dosyć subiektywną, dźwięków pozajęzykowych [...].
Cytaty
Dáwno bardzo Słoworód, pod imieniém Greckiém Onomatopeja uznany był za przyrodzonégo ojca wielu bardzo wyrazów [...].
[...] Onomatopeii, czyli o tworzéniu słów przez naśladowanié przyrodzonégo w rzeczach dźwięku [...]
Forma trzecia. Cechą po któréj się poznają słowa do téj formy należące, są nie tylko samogłoski, ale téż spółgłoski […]. Do téj formy należą: [...]. 7) zakończone na nął, po większéj części dokonane i naśladujące dźwięk usłyszany (onomatopeia), oprócz niektórych nijakich poczynających [...].
Onomatopeja, ji, lm. je, ż. (z grec.) naśladowanie dźwięku, wyraz naśladujący dźwięk.
Onomatopeiczny przym. od Onomatopeja, dźwiękonaśladowczy: Użycie onomatopeicznych wyrażeń: traf! traf! skrzyp! skrzyp! Chm.
Onomatopeja, i, blm. figura retoryczna, polegająca na naśladowaniu dźwięków natury, dźwiękonaśladownictwo: Wiersz Bohdana Zaleskiego "W spółce ze słowikiem" jest doskonałym przykładem onomatopei.
Osobną grupę stanowią tak zwane wykrzykniki naśladowcze, rzekomo imitujące odgłosy, wydawane przy wykonywaniu pewnych czynności; w istocie rzeczy naśladownictwa trudno się dopatrzyć, np. paf bardzo dalekiem jest brzmieniem od głosu wystrzału, tak samo bęc, brzęk, brzdęk, cap, fajt nie są właściwą onomatopoją, a jednak nie można zaprzeczyć, że tkwi w nich coś, co skłania ludzi do upatrywania w nich charakteru dźwiękonaśladowczego.
Trafiają się w języku wyrazy, np. kukułka, których temat składa się z dźwięków naśladowczych, co w językoznawstwie oznacza się jako onomatopoja — 'tworzenie imienia' niejako doraźne z zasłyszanych dźwięków; po polsku możnaby to nazwać tworzeniem wyrazów naśladowczych.
Onomatopeja, wyraz lub wyrażenie, oznaczające zjawisko słuchowe, a naśladujące je swą postacią dźwiękową, np. bam, paf.
Onomatopeja ż l, DCMs. -ei, lm D. -ei lit. «wyraz lub zespół wyrazów naśladujący swym brzmieniem brzmienie nazywanego zjawiska»: Futuryzm anarchizuje całkowicie formę i logikę [...] lubuje się w słowach nieartykułowanych czy onomatopejach. FIK Dwadz. 51. Najznamienitszą cechą formy poezji pierwotnej jest harmonia naśladowcza, czyli onomatopeja. ŻER. Snob. 81. // L. <łc. onomatopeia z gr. onomatopoiía>.