terminów gramatycznych online
spójnik właściwy
Język: polski
Cytaty
Spójniki, tak jako przysłówki i przyimki są: właściwe i niewłaściwe, pojedyncze i złożone, niektóre z nich dają się skracać lub przedłużać, np. że, iż, jak, tak, żeby, ażeby, jeśli, jeżeli, niśli, niżeli, choć, chociaż i t. d.
Spójniki właściwe wyrażają tylko logiczny czyli rozumowy stosunek myśli do myśli czyli zdania całego do zdania całego; a wolne są całkiem od wszelkiego innego znaczenia n. p. od znaczenia miejsca, czasu etc. [...] Spójnikami więc właściwemi są n. p. i, także, téż, tudzież; ale, lecz, owszem, przeciwnie; bo, ponieważ, przeto, więc, aby, tak, iż, jeżeli, chociaż etc.
§.. 557. Partykuły, które niczém inném być nie mogą, jak tylko spójnikami (spójniki właściwe); są następujące: i, a, ani, ni, ale, lecz, albo, bo, bowiem, więc, ponieważ, jeżeli, jeśli, wzdy, acz, aczkolwiek; — i-i, ni-ni, ani-ani, albo-albo, itd.
Spójnikami właściwymi nazywamy te wyrazy, które niczem innem być nie mogą, jak tylko spójnikami. Spójniki właściwe są następujące: i, a, ani, ni, ale, lecz, albo, bo, bowiem, więc, ponieważ, jeżeli, jeśli, wzdy, acz, aczkolwiek, i-i, ani-ani, albo-albo.
§. 556. Partykuły, które w obecnym stanie języka niczém inném być nie mogą, jak tylko spójnikami (spójniki właściwe), są następujące: a, ale, lecz, albo, bo.
Spójników właściwych, czyli wyrazów, za pomocą których jedno zdanie z drugiém się wiąże, jest bardzo mała ilość w języku polskim. Z tego powodu używamy bardzo często i przysłówków jako spójników.
§ 348. Formy czasownikowe służą także do tworzenia spójników. Forma by nie jest właściwym spójnikiem, gdyż zawsze ma ona swą funkcję właściwą, jako cecha trybu warunkowego, ale stawiamy ją zawsze na początku zdania, i przez to otrzymuje ona jakby poboczną funkcję spójnikową: proszę, by przyszedł; [...].