Historical dictionary
of grammatical terms online

łącznik w orzeczeniu

Language: polski
EJO 1999, 93 Contemporary definition

Copula (łącznik). Czasownik lub, rzadziej, luźny morfem pełniący funkcję wykładnika predykacji imiennej.

Quotations

Wyraz główny jest to taki wyraz, który może mieć znaczenie podmiotu, łącznika lub opowiednika w zdaniu, i bez którego zdanie obejść się nie może. [...]

Opowiednik jest to wyraz wydający sąd o podmiocie i będzie nim albo słowo malujące czynność, byt lub stan, jak np. człowiek pracuje [...], albo téż inna część mowy, ale wtedy musi być przy niéj dodane jeszcze słowo jest, wiążące podmiot z jego przymiotem, np. życie jest walką [...] Łącznikiem nazywa się właśnie to słowo wiążące podmiot z przymiotem jemu przyznawanym.

§ 286. Formy czasu teraźniejszego: jeśm, jeś, jeśmy, jeście, oraz późniejsze: jestem, jesteś, jesteśmy, jesteście bywają także zastępowane w zupełności przyrostkami osobowemi: m, ś, śmy, ście, dołączanemi do któregokolwiek wyrazu w zdaniu: np. zamiast, wiemy, że jesteś sprawiedliwy, mówimy też: wiemy, żeś sprawiedliwy [...]. Przykłady podobne wskazują, że przyrostki: m, ś, śmy, ście nabrały znaczenia łącznika w zdaniu i tak dalece utożsamiły się z nim znaczeniowo, że mogą być dołączane nawet do imion w orzeczeniu zdania; np. winienem, winieneś, winniśmy.