terminów gramatycznych online
zdanie główne
Zdanie główne. Zdanie, które wchodzi w skład z. niewspółrzędnie złożonego i jest składniowo niezawisłe, tzn. nadrzędne bezpośrednio lub pośrednio względem wszystkich pozostałych.
Cytaty
Całe zdania mogą być dwojakim sposobem z sobą połączone: […] 2) albo jedno zdanie zawisło od drugiego, i składa część poprzedzającego, które w tym względzie przedniem czyli głównem zdaniem nazywamy.
Zdanie główne zawiera w sobie myśl główną, zupełną i bez drugiego zdania wypowiedzieć ją, samo przez się potrafi.
Formy na ąc, dziś nieodmienne, niosąc, siedząc, czytając ,... używają się przysłówkowo (to jest bez różnicy rodzajów i liczb) w zdaniach pobocznych dla wyrażenia czynności współczesnej z czynnością zdania głównego: np. słucham mowy stojąc.
Jeżeli w zdaniu głównem jest czas teraźniejszy albo przyszły, kładzie się w zdaniu pobocznem tryb łączący w czasie teraźniejszym.
Zdanie złożone. Współrzędnie: Żołnierz strzela, Zdanie główne, Pan Bóg kule nosi. Zdanie główne. Podrzędnie: Dobry jak chleb, Zdanie główne, gdy nie ma kołacza, Zdanie poboczne.
Zdanie współrzędne. (Złożone z samych zdań głównych). a) łączne [...] b) przeciwstawne [...].
Pod względem formalnym rozróżniamy zdania: spójnikowe: Żniwo boże szło, ale kąkol rósł [...] i niepołączone: Nil przybiera: będzie dużo chleba [...]. Zdania główne: Wyruszyliśmy w drogę, nadrzędne (względem pobocznego), poboczne: gdy słońce wschodziło, podrzędne (względem głównego).