Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

sposób tryb

Język: polski

Cytaty

Sposoby, czasy, Osoby, liczba. P. Co są sposoby i wiele się ich liczy? O. Sa kształty rożnego wyrażania tej części mowy, ktora się nazywa Słowem, po Łacinie Verbum; à że te wyrażenia czworakie są, cztery też naznaczają się sposobow: Skazujący, Roskazujący, Złączający, i Nieograniczony [...].

P. Co się uważać powinno koło werbow? O. Te cztery rzeczy: sposob, czas, osoba, liczba, o ktorych się już namieniło przed samą Ortografią, tu jednak dostateczniej wykłada się.

P. Co postrzegamy w Czynosłowach, gdy je Sposobiemy? O. Postrzegamy Liczbę (nombres); Osoby (personnes); Czasy (temps), i Sposoby (modes).

P. Co to jest Sposob w Czynosłowach? O. Są to rożne zakończenia albo Zagięcia (inflexions) ostatnich Syllab; dla wyrażenia rożnych kształtow w Czynosłowach twierdzenia albo znaczenia.

Modi verborum, sive conjugationum formae. Sposoby, czyli Tryby. Gramatyka Polska liczy ich tylko cztery, to jest 1. Modum indicativum, Sposob wskazujący, czyli oznajmujący. 2. modum imperativum, sposob rozkazujący. 3. modum optativum, sposob żądający. 4. modum infinitivum, sposob nieograniczony, czyli bezokoliczny. Łacińska ich więcej rachuje, jako to: modum Conjunctivum, Subjunctivum, Gerundivum, Potentialem etc.

Tryby. Według sposobu, w jaki wyrażamy czynność lub stan przedmiotu, rozróżniamy w języku polskim cztery tryby czyli sposoby.